Εκσυγχρονίζεται το τραπεζικό σύστημα

Σε λίγες μέρες, η Βουλή των Αντιπροσώπων θα ψηφίσει νομοσχέδια που αφορούν τη διαχείριση των μη εξυπηρετούμενων δανείων καθώς επίσης και τις εμπράγματες εξασφαλίσεις που στηρίζουν τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια.  Η βουλή θα ψηφίσει επίσης νομοσχέδιο που θα διευρύνει τις εξουσίες του χρηματοοικονομικού διαμεσολαβητή (financial ombudsman), να ασχολείται και με αναδιαρθρώσεις δανείων μετά από παράπονα από δανειολήπτες, χωρίς όμως να λαμβάνει αποφάσεις.  Ο χρηματοοικονομικός διαμεσολαβητής δεν θα είναι δικαστήριο αλλά μια προσπάθεια επίλυσης μιας διαφοράς μεταξύ ενός χρηματοοικονομικού ιδρύματος και ενός πελάτη.  Το νομοσχέδιο για τις εκποιήσεις θα επιταχύνει τη διαδικασία εκποίησης έτσι ώστε αυτή να ολοκληρώνεται μέσα σε 18 μήνες.  Οι εκποιήσεις που προνοούνται στο νομοσχέδιο δεν αφορούν την κύρια κατοικία.  Αυτό το νομοσχέδιο θα ψηφιστεί περί τα τέλη του 2014 και περιορίζει  την εκποίηση της κύριας κατοικίας στους 30 μήνες.  Το νομοσχέδιο για την πώληση δανείων θα παρέχει την δυνατότητα σε ένα χρηματοπιστωτικό ίδρυμα να πουλά δάνεια σε τρίτους (ενδεχομένως μη εξυπηρετούμενα).  Τα ιδρύματα που θα αγοράζουν τα δάνεια θα αναλαμβάνουν να εισπράξουν τα χρήματα.  Για να μπορεί να γίνει αυτό, η Βουλή θα ψηφήσει ένα άλλο νομοσχέδιο με το οποίο θα επιτρέπονται οι δημοπρασίες από τον ιδιωτικό τομέα χωρίς την παρέμβαση της πολιτείας.   Τα νομοσχέδια αυτά είναι μνημονιακά και η Βουλή «θα αναγκαστεί» να τα ψηφίσει με τη μέθοδο του «τράβα με και ας κλαίω», διαφορετικά το μνημόνιο τερματίζεται.  Η προσπάθεια της τροϊκας είναι να εκσυγχρονίσει το θεσμικό πλαίσιο που διέπει τις κατασχέσεις και εκποιήσεις εμπράγματων εξασφαλίσεων, ενισχύοντας το με τις βέλτιστες πρακτικές που ισχύουν στην Ευρώπη και αλλού.  Οι πρακτικές που πηγάζουν μέσα από τα νομοσχέδια που αφορούν τις εκποιήσεις, είναι αποδοτικές, αποτελεσματικές και προσφέρουν λύσεις, τόσο για τις τράπεζες, όσο και για τους δανειολήπτες.  Ας δούμε πως λειτουργεί το σύστημα σε άλλες χώρες.  Στις ΗΠΑ όταν κάποιος δανειολήπτης λαμβάνει δάνειο για την πρώτη του κατοικία δεν χρειάζεται ούτε εγγυητές ή προσωπικές εγγυήσεις.  Η μόνη εξασφάλιση είναι η κατοικία την οποία αγοράζει.  Ο δανειολήπτης πληρώνει το 20% της αξίας της κατοικίας και το υπόλοιπο 80% η τράπεζα.  Ο τίτλος παραμένει στην τράπεζα.  Αν ο δανειολήπτης δεν μπορεί να πληρώσει για τρεις μήνες, τότε η τράπεζα τον καλεί για διακανονισμό.  Αν δεν μπορεί να επιτευχθεί συμφωνία, η τράπεζα προχωρεί με εκποίηση της κατοικίας για να πάρει το λαβείν της.  Αν περισσέψουν χρήματα, τότε επιστρέφονται στον δανειολήπτη.  Ούτε τόκοι υπερημερίας, ούτε μέμο στις περιουσίες των οφειλετών και των εγγυητών αλλά ούτε και διπλασιάζεται το ποσό του δανείου, έτσι που να τον καταστρέφει οικονομικά.  Είναι μια πρακτική, η οποία καθαρίζει την αγορά χωρίς τα προβλήματα να μεγαλώνουν.  Στην Κύπρο, όλοι γνωρίζουν πως το σύστημα με τις εκποιήσεις δεν λειτουργεί σωστά.  Επειδή η περίοδος εκποίησης είναι μακροχρόνια, οι τράπεζ ες απαιτούν εγγυητές, προσωπικές εγγυήσεις, τόκους υπερημερίας κλπ.  Οι αναχρονιστικές πρακτικές που ακολουθούνται μέχρι σήμερα δεν είναι προς όφελος ούτε των δανειοληπτών αλλά ούτε και των τραπεζών.  Με την ψήφιση των νομοθεσιών που αφορούν τις εκποιήσεις, οι τράπεζες δεν θα έχουν κανένα λόγο να απαιτούν εγγυητές και κανένα λόγο να δεσμεύουν όλες τις περιουσίες των πρωτοφειλετών και των εγγυητών.

Μάριος Μαυρίδης, οικονομολόγος, βουλευτής Κερύνειας