Το ELAή EmergencyLiquidityAssistance είναι ο Έκτακτος Μηχανισμός Ρευστότητας της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (ΕΚΤ), ο οποίος παρέχει ρευστότητα στις τράπεζες που λειτουργούν στην Ευρωζώνη, όταν αυτές δεν έχουν τη δυνατότητα να δανειστούν από την διατραπεζική αγορά ή από την ΕΚΤ μέσω της κανονικής οδού.  Η κύρια πηγή άντλησης ρευστότητας για σκοπούς χορήγησης δανείων είναι οι καταθέσεις προθεσμίας.  Μερικές φορές όμως, μια τράπεζα χρειάζεται επιπρόσθετη ρευστότητα για μικρό χρονικό διάστημα, και για το σκοπό αυτό έχει δύο επιλογές. Να δανειστεί από τη διατραπεζική αγορά με επιτόκιο το γνωστό euribor ή να δανειστεί κατ’ ευθείαν από την ΕΚΤ στο βασικό επιτόκιο (discountrate).  Τόσο το euribor όσο και το βασικό επιτόκιο της ΕΚΤ, είναι σήμερα σε πολύ χαμηλά επίπεδα, γύρω στο 0.75%, λόγω της συνεχιζόμενης κρίσης στη ευρωζώνη.  Σε κανονικούς καιρούς όμως, το κόστος άντλησης ρευστότητας από τους δύο αυτούς μηχανισμούς είναι γύρω στο 2.5% με 3%.  Όταν μια τράπεζα δανείζεται από την διατραπεζική αγορά ή από την ΕΚΤ, θα πρέπει να παρέχει τις απαραίτητες εξασφαλίσεις, οι οποίες αποτελούνται από κρατικά ομόλογα ή δάνεια άριστης ποιότητας (δάνεια που έχουν χορηγήσει σε πελάτες τους και αποπληρώνονται κανονικά).  Η ΕΚΤ και η διατραπεζική αγορά δεν αποδέχονται ως εξασφαλίσεις κρατικά ομόλογα και δάνεια μειωμένης βαθμολογίας.  Έτσι, όταν η Κύπρος υποβαθμίστηκε από τους οίκους αξιολόγησης σε επίπεδο χαμηλότερο του ΒΒ+, δηλαδή περίπου έξι βαθμίδες από την κορυφή ΑΑΑ (ανάλογα με τον οίκο αξιολόγησης), τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα της Κύπρου αποκλείστηκαν από τη διατραπεζική αγορά και από την ΕΚΤ και δεν μπορούσαν να δανειστούν ρευστότητα με επιτόκιο 0.75%.  Έτσι, όταν οι τράπεζες εξάντλησαν όλα τα αποθέματα τους σε κρατικά ομόλογα και δάνεια άριστης ποιότητας, κατέφυγαν στο Μηχανισμό Έκτακτης Ρευστότητας (ELA), χρησιμοποιώντας δάνεια και κρατικά ομόλογα μειωμένης πλέον εξασφάλισης.  Η ρευστότητα από τον ELAκοστίζει περισσότερο, γύρω στο 2.5% επειδή η τράπεζα διατρέχει προφανώς μεγαλύτερο κίνδυνο φερεγγυότητας.  Επιπρόσθετα, ο ELAαπομειώνει την αξία των εξασφαλίσεων που παρέχει η τράπεζα που θέλει να αντλήσει ρευστότητα κατά 65%.  Μια τράπεζα δηλαδή μπορεί να αντλήσει τόση ρευστότητα από τον ELAόσο του επιτρέπουν τα δάνεια που έχει χορηγήσει απομειωμένα κατά 65%.  Η ΛαΪκή για παράδειγμα, δεν μπορούσε να αντλήσει άλλη ρευστότητα από τον ELA, και αυτός είναι ο κύριος λόγος που αποκαλύφθηκε πλέον η πραγματική της κατάσταση.  Βασικά, η Λαϊκή βρισκόταν στον αναπνευστήρα για δύο χρόνια τώρα, όμως η ευθυνοφοβία και η επιπολαιότητα μας έφερε εδώ που είμαστε σήμερα.  Η περίπτωση της Λαϊκής αποτελεί, και θα αποδεχθεί μέσα από τις έρευνες, ως ένα από τα μεγαλύτερα παραδείγματα κακοδιαχείρισης της νεότερης οικονομικής ιστορίας της Κύπρου διότι έφερε το τραπεζικό σύστημα και την οικονομία της Κύπρου μια ανάσα πριν την καταστροφή.  Και ως συνήθως, καθένας δεν θα αναλάβει οποιαδήποτε ευθύνη.

 Μάριος Μαυρίδης, βουλευτής Κερύνειας