Σχεδιάστε τη συνταξιοδότηση σας

Για την πλειοψηφία των Κυπρίων συνταξιούχων άνω των 65 ετών, το Σχέδιο Κοινωνικής Ασφάλισης είναι σήμερα η βασική πηγή εισοδήματος.  Για το λόγο αυτό ο κάθε πολίτης θα πρέπει να γνωρίζει πως λειτουργεί το Σχέδιο Κοινωνικών Ασφαλίσεων, και πόσα θα παίρνει σύνταξη μετά τα 65.  Γνωρίζοντας πως λειτουργεί το Σχέδιο, ο κάθε πολίτης μπορεί να σχεδιάσει το συνταξιοδοτικό του πρόγραμμα και να επωφεληθεί στο μέγιστο δυνατό βαθμό από τις πρόνοιες του Σχεδίου, για παράδειγμα πότε ένας ασφαλιζόμενος θεμελιώνει δικαίωμα στη σύνταξη, πόσα θα πρέπει να εισφέρει και πότε μπορεί να ξεκινήσει να παίρνει σύνταξη.  Οι τελευταίες αλλαγές στο Σχέδιο Κοινωνικών Ασφαλίσεων είναι σημαντικές, αφού ο ασφαλιζόμενος μπορεί να συνταξιοδοτηθεί νωρίτερα από το 65^ο έτος, αποδεχόμενος χαμηλότερη μηνιαία σύνταξη, ενώ παράλληλα μπορεί να συνταξιοδοτηθεί μετά το 65^ο έτος και να παίρνει ψηλότερη μηνιαία σύνταξη.  Αν για παράδειγμα, κάποιος αποφασίσει να συνταξιοδοτηθεί στο 68^ο έτος, η μηνιαία σύνταξη του θα είναι αυξημένη κατά 18%.   Όταν ο πολίτης γνωρίζει πόσα θα λαμβάνει σύνταξη από το Σχέδιο Κοινωνικών Ασφαλίσεων, θα μπορεί να υπολογίσει το επιπρόσθετο ποσό που θα χρειάζεται για να έχει ένα ικανοποιητικό εισόδημα κατά την περίοδο συνταξιοδότησης του.  Ικανοποιητικό εισόδημα είναι αυτό που διασφαλίζει μια αξιοπρεπή διαβίωση.  Ουδείς γνωρίζει μετά βεβαιότητας πόσα χρήματα θα χρειάζεται κάποιος μετά την συνταξιοδότηση του για να απολαμβάνει αξιοπρεπή διαβίωση διότι αυτό θα εξαρτηθεί από διάφορους παράγοντες, όπως λόγοι υγείας, αποπληρωμής χρεών, στήριξης των παιδιών τους κλπ.  Ένας πρόχειρος κανόνας όμως, αναφέρει ότι ένας μέσος συνταξιούχος θα πρέπει να έχει ποσοστό αναπλήρωσης γύρω στο 70% τουλάχιστον, σε σχέση με τον τελευταίο ετήσιο μισθό του, δεδομένου ότι ο μισθός του ήταν σε λογικά πλαίσια.  Διότι αν κάποιος κέρδιζε ψηλά εισοδήματα κατά τη διάρκεια της εργασιακής του ζωής, τότε πιθανόν να διαθέτει και αρκετές αποταμιεύσεις και περιουσιακά στοιχεία.  Κάποιος άλλος όμως μπορεί να κέρδιζε ελάχιστα και να χρειάζεται περισσότερα χρήματα για να ζήσει μια αξιοπρεπή διαβίωση.  Είναι εξαιρετικά σημαντικό για ένα συνταξιούχο να έχει τα χρήματα που χρειάζεται για να ζήσει με αξιοπρέπεια καθώς δεν θα έχει τη δυνατότητα να εργαστεί σε προχωρημένη ηλικία για να κερδίσει περισσότερα χρήματα.  Μέχρι πρόσφατα, τα παιδιά στήριζαν τους γονείς τους, όμως το μέλλον είναι αβέβαιο.  Οι αυριανοί συνταξιούχοι δεν θα μπορούν να είναι σίγουροι ότι θα τύχουν της όποιας στήριξης από τα παιδιά τους.  Αν και μπορεί να ακούγεται σκληρό, «ο κάθε ένας θα πρέπει να σώσει το τομάρι του».  Με βάση λοιπόν τα σημερινά δεδομένα, το Σχέδιο Κοινωνικών Ασφαλίσεων θα μπορεί να προσφέρει ποσοστό αναπλήρωσης του τελευταίου μισθού του εργαζομένου από 40% για τους ψηλά αμειβόμενους, μέχρι 60% για τους χαμηλά αμειβόμενους.  Αυτά τα ποσοστά αναπλήρωσης δεν είναι αρκετά ψηλά, καθώς ο κανόνας αναφέρεται στο 70% ως το ελάχιστο ποσοστό αναπλήρωσης για να μπορεί κάποιος συνταξιούχος να ζει με αξιοπρέπεια.  Θα πρέπει λοιπόν να ξεκινήσουμε να αποταμιεύουμε χρήματα για να ενισχύσουμε το επίπεδο ζωής μας στα γηρατεία μας.  Δεν έχει σημασία αν έχουμε αργήσει.  Ότι καταφέρουμε να φυλάξουμε θα είναι καλό.

Μάριος Μαυρίδης, οικονομολόγος, βουλευτής Κέρυνειας