Ένα ορισμό έχουν τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια

Για πολλά χρόνια το πρόβλημα με τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια στην Κύπρο ήταν μικρό, καθώς τα δάνεια ήταν χαμηλά, οι δανειολήπτες πλήρωναν τις δόσεις τους κανονικά χωρίς ιδιαίτερα προβλήματα, και οι αξίες των εμπράγματων εξασφαλίσεων αυξάνονταν λόγω της αύξησης των τιμών των ακινήτων.  Ένα δάνειο θεωρείτο μη εξυπηρετούμενο έστω και αν δεν καταβάλλονταν δόσεις, εφόσον η εμπράγματη εξασφάλιση κάλυπτε το δάνειο.  Ακόμα και μετά το 2008, όταν πολλοί δανειολήπτες δεν μπορούσαν να πλερώσουν τα δάνεια τους, δεν υπήρχε πρόβλημα με τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια διότι η τρέχουσα αξία των εμπράγματων εξασφαλίσεων ήταν ακόμα σε ψηλά επίπεδα.  Οι τράπεζες δάνειζαν πολύ εύκολα αφού το χρήμα έρεε άφθονο από τις καταθέσεις των ξένων.  Και ενώ τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια αυξάνονταν κάθε χρόνο, κανένας δεν ανησυχούσε, ούτε και η εποπτική αρχή, διότι η εμπράγματη εξασφάλιση κάλυπτε το υπόλοιπο του δανείου.  Μόνο που η εμπράγματη εξασφάλιση ήταν φουσκωμένη δύο και τρεις φορές την πραγματική της αξία, λόγω της φούσκας των τιμών των ακινήτων.  Οι εκτιμητές και οι κτηματομεσίτες μάλιστα, καθώς επίσης και οι επιχειρηματίες ανάπτυξης γης, δεν παραδέχονταν ότι οι τιμές των ακινήτων ήταν φούσκα, και φέρουν τεράστια ευθύνη, όμως αυτό είναι ένα άλλο θέμα.  Η ανόητη μεθοδολογία που χρησιμοποιούσαν οι κυπριακές τράπεζες και συνεργατικά για τον υπολογισμό των μη εξυπηρετούμενων δανείων, έκρυβε την πραγματική εικόνα, και παραπλανούσε τους καταθέτες και τους επενδυτές.  Κάποιες πολιτικές δυνάμεις και κάποιοι οικονομολόγοι, επιμένουν ότι η αλλαγή της μεθοδολογίας των μη εξυπηρετούμενων δανείων ευθύνεται για τις μεγάλες ζημιές των τραπεζών.  Mας λένε λοιπόν, ότι σε άλλες χώρες η μεθοδολογία είναι διαφορετική, και σε πολλές περιπτώσεις, πιο χαλαρή.  Η αλήθεια είναι ότι μέχρι σήμερα η κάθε χώρα αποφάσιζε πως θα υπολογίζονταν τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια διότι αυτό δεν ήταν θέμα της κάθε εθνικής Κεντρικής Τράπεζας.  Σήμερα όμως, η Ευρωπαϊκή Αρχή Τραπεζών, αποφάσισε ότι όλες οι χώρες της ευρωζώνης θα χρησιμοποιούν τον ίδιο ορισμό για τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια, και ότι τα τεστ αντοχής των μεγάλων τραπεζών της ευρωζώνης θα εφαρμόσουν τον ίδιο ορισμό για τα μη εξυπηρετούμενα.  Σύμφωνα λοιπόν με τον εναρμονισμένο ορισμό, ένα δάνειο καθίσταται μη εξυπηρετούμενο αν δεν πληρώνονται δόσεις για τρεις μήνες, ανεξάρτητα από την τρέχουσα αξία της εμπράγματης ή άλλης εξασφάλισης.  Με βάση αυτή τη μεθοδολογία, οι 320 μεγάλε τράπεζες της ευρωζώνης θα υπολογίσουν τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια, τις ζημιές από τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια, και τα ίδια κεφάλαια που θα χρειαστούν για να πληρούν το βασικό κριτήριο της κεφαλαιακής επάρκειας του 8% επί των συνολικών δανείων.  Όταν τα τεστ αντοχής ολοκληρωθούν μετά το καλοκαίρι, οι 320 τράπεζες θα πρέπει να αντλήσουν τα ίδια κεφάλαια που υπολοίπονται και τον Νοέμβριο του 2014, θα ενταχθούν κάτω από την κοινή εποπτεία της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας.  Ευχή όλων είναι όπως οι τρεις κυπριακές τράπεζες, Κύπρου, Ελληνική και Συνεργατισμός, καταφέρουν να αντλήσουν τα ίδια κεφάλαια που θα χρειαστούν (αν χρειαστούν), από τον ιδιωτικό τομέα και να ενταχθούν υπό την εποπτεία της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, για να ησυχάσει και το κεφάλι μας.

Μάριος Μαυρίδης, οικονομολόγος, βουλευτής Κερύνειας