Το δημόσιο προκαλεί στρεβλώσεις στην αγορά εργασίας

Ενόσω το δημόσιο είναι πιο ελκυστικό από τον ιδιωτικό τομέα, η αγορά εργασίας θα συνεχίσει να έχει στρεβλώσεις, οι οποίες επιφέρουν, περισσότερες φορολογίες, κοινωνική αδικία, χαμηλότερη οικονομική ανάπτυξη, ψηλότερη ανεργία κλπ.  Ακόμα, κάποια χαρακτηριστικά του δημόσιου τομέα, όπως η μονιμότητα και η απουσία αποτελεσματικού συστήματος αξιολόγησης, δεν επιτρέπουν την αποδοτική και αποτελεσματική διαχείριση του ανθρώπινου δυναμικού προς όφελος των ιδίων αλλά και της οικονομίας.  Δεν θα ήταν υπερβολή να ισχυριστούμε ότι το δημόσιο θα έπρεπε να λειτουργεί σήμερα με το μισό του κόστους με το οποίο λειτουργεί σήμερα.   Είναι καλά γνωστό ότι το δημόσιο στην Κύπρο λειτουργεί με πολύ περισσότερους εργαζομένους από όσους χρειάζεται, και τους οποίους πληρώνει πολύ περισσότερα από ότι πληρώνει ο ιδιωτικός τομέας.  Επειδή λοιπόν το δημόσιο είναι πολύ πιο ελκυστικό από τον ιδιωτικό τομέα, προκαλείται μια τεράστια στρέβλωση στη αγορά εργασίας, η οποία δεν λειτουργεί σωστά.  Δηλαδή, όλοι οι νεοεισερχόμενοι στην αγορά εργασίας, (σχεδόν όλοι) θέλουν να εργαστούν στο δημόσιο, είτε για τις ψηλές αμοιβές, είτε για την διασφάλιση εισοδήματος, είτε για τους καλούς όρους εργασίας κλπ. Οι στρεβλώσεις που προκαλούνται στην αγορά εργασίας λόγω του ότι το δημόσιο είναι πιο ελκυστικό από τον ιδιωτικό τομέα είναι οι ακόλουθες:  Αν υποθέσουμε ότι οι προσλήψεις και οι προαγωγές στο δημόσιο γίνονται αξιοκρατικά, τότε μπορούμε να συμπεράνουμε ότι το δημόσιο ελκύει την αφρόκρεμα των εργαζομένων, τους οποίους στη συνέχεια ισοπεδώνει, στερώντας έτσι τον ιδιωτικό τομέα από ποιοτικό εργατικό δυναμικό, που θα μπορούσε να αποδώσει πολύ καλύτερα σε ένα ανταγωνιστικό και επιχειρηματικό περιβάλλον.  Οι μελέτες καταδεικνύουν ότι ο σημαντικότερος παράγοντας ανάπτυξης σε μια οικονομία είναι το ανθρώπινο δυναμικό, το οποίο θα αναπτύξει καινοτόμες ιδέες στις οποίες θα δώσει σάρκα και οστά μέσω της επιχειρηματικότητας.   Ουσιαστικά, η άνεση και η ξεγνασιά του δημοσίου είναι αρνητικός παράγοντας για την ανάπτυξη της οικονομίας.    Η άνεση του δημοσίου και η διασφάλιση εγγυημένου εισοδήματος και άλλων ωφελημάτων κάνει τους νεοεισερχόμενους στην αγορά εργασίας να θεωρούν οποιαδήποτε εργασία στον ιδιωτικό τομέα προσωρινή.  Μόλις βρουν την ευκαιρία, πάνε στο δημόσιο χωρίς κανένα δισταγμό.  Το κόστος του δημοσίου στερεί σημαντικά κεφάλαια από την ανάπτυξη, διότι τα χρήματα που χρειάζεται η κυβέρνηση για να πληρώσει το κόστος του δημοσίου προέρχονται από φορολογίες, οι οποίες μειώνουν τα κίνητρα για εργασία και επενδύσεις.  Η μεγαλύτερη όμως στρέβλωση που προκαλείται στην αγορά εργασίας λόγω της ελκυστικότητας του δημοσίου είναι το γεγονός ότι ένας μεγάλος αριθμός εργαζομένων στο δημόσιο πληρώνεται χωρίς να παράγουν την ανάλογη παραγωγή που θα δικαιολογούσε το μισθό τους.  Αυτό σημαίνει ότι στην αγορά εργασίας υπάρχει εργατικό δυναμικό το οποίο δεν συμμετέχει στην οικονομία, δηλαδή είναι ως να ήταν άνεργοι ή άεργοι.  Αν το δημόσιο λειτουργούσε σωστά, τότε η πολυπόθητη ανάκαμψη της οικονομίας θα μπορούσε να γίνει πιο σύντομα.

Μάριος Μαυρίδης, οικονομολόγος, βουλευτής Κερύνειας