Οι παραδοχές του βασικού σεναρίου σε ότι αφορά τα τεστ αντοχής που θα υποβληθούν οι κυπριακές τράπεζες είναι λογικές.  Οι παραδοχές του ακραίου σεναρίου αποτελούν ένα απομακρυσμένο σενάριο και το πιο πιθανό είναι ότι δεν θα επαληθευθούν.  Με βάση λοιπόν το βασικό σενάριο, η οικονομία θα συρρικνωθεί συνολικά 2% μέχρι το 2016, η ανεργία θα αυξηθεί αρχικά αλλά θα υποχωρήσει στο 17% μέχρι το 2016 και οι τιμές των κατοικιών θα υποχωρήσουν κατά 14% μέχρι το 2016.  Να σημειωθεί ότι οι τιμές των ακινήτων έχουν ήδη υποχωρήσει κατά 26% από το 2010 μέχρι σήμερα, σύμφωνα με το δείκτη του RoyalInstituteofCharteredSurveyors (RICS).  Η πτώση των τιμών των κατοικιών και διαμερισμάτων ήταν μεγάλη σε σχέση με τα πολύ ψηλά επίπεδα του 2008, όμως έχουμε δρόμο ακόμα.  Η άνοδος των τιμών τα χρόνια που προηγήθηκαν ήταν υπερβολικά μεγάλη και είναι λογικό η πτώση να είναι ανάλογη.  Οι τιμές των ακινήτων βέβαια, καθορίζονται με βάση την προσφορά και τη ζήτηση και ουδείς γνωρίζει πως θα εξελιχθούν οι τιμές.  Αυτή την περίοδο, υπάρχουν παράγοντες που επηρεάζουν τις τιμές των ακινήτων και προς τις δύο κατευθύνεις.  Ένας σημαντικός παράγοντας που επηρεάζει αρνητικά τις τιμές είναι η έλλειψη ρευστότητας στις τράπεζες και η αδυναμία τους να χρηματοδοτήσουν αγορές ακινήτων.  Με δεδομένο ότι η άνοδος στις τιμές στα προηγούμενα χρόνια  χρηματοδοτείτο από άφθονο χρήμα, υποδεικνύει την κατεύθυνση των τιμών και στα επόμενα χρόνια.  Χωρίς πρόσβαση σε χρηματοδότηση, η ζήτηση είναι πολύ περιορισμένη και η υπερβολική προσφορά θα πιέζει συνεχώς τις τιμές προς τα κάτω.  Η προσφορά είναι πολύ μεγάλη και δεν περιορίζεται στα καινούργια ακίνητα.  Πολλοί είναι αυτοί που προσπαθούν να πουλήσουν μεταχειρισμένα ακίνητα προκειμένου να ξοφλήσουν δάνεια που σήμερα είναι μη εξυπηρετούμενα.    Επιπλέον, οι εκποιήσεις ακινήτων από τις τράπεζες για παλιές υποθέσεις, θα ασκούν πιέσεις στις τιμές.  Ο σημαντικότερος παράγοντας που επηρεάζει αρνητικά τις τιμές είναι οι προσδοκίες.  Οι προσδοκίες σήμερα είναι ότι οι τιμές των ακινήτων θα υποχωρήσουν περισσότερο κατά τα επόμενα χρόνια και ως αποτέλεσμα οι υποψήφιοι αγοραστές αναβάλουν τις αγορές τους.  Ακόμα και αν έχουν τα χρήματα, οι αγοραστές δεν αγοράζουν εκτός και αν πρέπει να αγοράσουν για ιδιοκατοίκηση.  Δεν βιάζονται όμως επειδή το ενοίκιο είναι μια συμφέρουσα επιλογή.  Παρά την πληθώρα παραγόντων που συνηγορούν στην περαιτέρω πτώση των τιμών, υπάρχει δύο σημαντικοί παράγοντες που συγκρατούν την πτώση των τιμών.  Ο πρώτος παράγοντας είναι ο φόβος για τις καταθέσεις και ο δεύτερος είναι το ενδιαφέρον από ξένους.  Πολλοί καταθέτες που νιώθουν φόβο για τις καταθέσεις τους, ίσως ενδιαφερθούν να αγοράσουν ένα ακίνητο για να μειώσουν τις καταθέσεις τους κάτω από τις €100,000, που είναι ασφαλισμένες.  Επίσης, η συνεχής πτώση των τιμών, ιδιαίτερα στα εξοχικά, θα υποκινήσει το ενδιαφέρον των ξένων αγοραστών, ιδιαίτερα από το Ηνωμένο Βασίλειο όπου οι τιμές έχουν ανεβεί σημαντικά τα τελευταία χρόνια.

Μάριος Μαυρίδης, οικονομολόγος, Βουλευτής Κερύνειας