Αυστηρές και ολοκληρωμένες νομοθεσίες για τη φοροδιαφυγή

Όποιος καταβάλει τους φόρους του κανονικά δεν έχει να φοβηθεί τίποτα, ανεξάρτητα από το πόσο αυστηρές είναι οι πρόνοιες του Νόμου που αφορούν τη φοροδιαφυγή.  Οι αντιδράσεις των οργανωμένων συνόλων στην προσπάθεια της κυβέρνησης να επιβάλει αυστηρότερες και πιο ολοκληρωμένες νομοθεσίες για την πάταξη της φοροδιαφυγής δεν είναι δικαιολογημένες.  Όσο πιο αυστηρές είναι οι πρόνοιες της νομοθεσίας αλλά και ολοκληρωμένες, τόσο το καλύτερο για όλους, διότι περισσότεροι πολίτες θα είναι νομοταγείς και θα εμπεδώνεται η κοινωνική δικαιοσύνη.  Η φοροδιαφυγή μπορεί να μειωθεί αν η πολιτεία υιοθετήσει νομοθεσίες που να προβλέπουν αυστηρές ποινές και πρακτικές που να συνθέτουν ένα ολοκληρωμένο πλαίσιο πρόληψης και αποτροπής της φοροδιαφυγής.  Διότι ο στόχος δεν είναι να τρέχεις τους φοροφυγάδες από πίσω απλά για να τους επιβάλεις αυστηρές ποινές,  αλλά να τους αποτρέπεις από το να μπαίνουν στον πειρασμό να φοροδιαφεύγουν.  Όταν κάποιος φοροδιαφεύγει, έχει προσωπικό κέρδος εις βάρος των υπολοίπων φορολογουμένων.  Επειδή το προσωπικό όφελος είναι συχνά υπεράνω του συνολικού οφέλους, είναι πάρα πολλοί αυτοί που θα το επιδιώξουν αν τους δοθεί η ευκαιρία. Η πολιτεία μπορεί να αποθαρρύνει τη φοροδιαφυγή με τη επιβολή πρακτικών που να αποτρέπουν τους επίδοξους φοροφυγάδες από το να δοκιμάζουν να φοροδιαφεύγουν.  Αντί δηλαδή να αφήνεις την πόρτα της οικίας σου ανοιχτή και να είναι εκτεθειμένη στους κλέφτες, μπορείς να την κλειδώσεις για να εμποδίσεις τους κλέφτες από το να εισέλθουν στην οικία.  Αν επιπλέον εγκαταστήσεις σύστημα συναγερμού ή/και κάμερες παρακολούθησης, τότε η οικία σας θα είναι πιο ασφαλισμένη και θα είναι σχεδόν σίγουρο πλέον ότι κανένας δεν θα μπορεί να εισέλθει μέσα.  Με λίγα λόγια, η πολιτεία θα πρέπει να θέσει συστήματα ασφαλείας που να αποτρέπουν τη φοροδιαφυγή ή εν πάση περιπτώσει, οποιαδήποτε παρανομία.  Για παράδειγμα, η υφιστάμενη νομοθεσία για τη είσπραξη των φόρων εισοδήματος από φυσικά και νομικά πρόσωπα, περιορίζει τις δυνατότητες του Τμήματος Φορολογικών Προσόδων (ΤΕΠ) από το να εισπράξει τα οφειλόμενα.  Η νομοθεσία δεν θεωρεί τη φοροδιαφυγή του φόρου εισοδήματος ως ποινικό αδίκημα εκτός αν το ΤΕΠ αποδείξει στο δικαστήριο ότι η φοροδιαφυγή ήταν αποτέλεσμα δόλου, δηλαδή ότι χρησιμοποιήθηκε δόλος στην αποφυγή καταβολής του οφειλόμενου φόρου, κάτι που είναι εξαιρετικά δύσκολο να αποδειχθεί.  Έτσι η φοροδιαφυγή θεωρείται αστικό αδίκημα και η είσπραξη των οφειλομένων παραπέμπει σε βάθος χρόνου, αν ποτέ εισπραχθούν.  Το πιο δύσκολο μέρος της υπόθεσης βεβαίως είναι να προσέλθει ο κατηγορούμενος στο δικαστήριο.  Με βάση τις νομοθεσίες της Κυπριακής Δημοκρατίας, ο κατηγορούμενος θα πρέπει να παραλάβει δικαστική κλήση, κάτι που διαρκεί χρόνια, αφού ο κατηγορούμενος μπορεί να αποφεύγει να αποκαλύπτει την ταυτότητα του, ακόμα και όταν ερωτηθεί από τον δικαστικό επιδότη.  Πολλές είναι οι υποθέσεις φοροδιαφυγής που πάνε πίσω αρκετά χρόνια.  Τα καθυστερημένα οφειλόμενα ποσά ανέρχονται σε εκατοντάδες εκατομμύρια ευρώ πολλά από τα οποία δεν θα εισπραχθούν ποτέ.  Μελετώντας κανείς τις νομοθεσίες που αφορούν τη φορολογία, θα έλεγε ότι είναι κομμένες και ραμμένες στα μέτρα των φοροφυγάδων.

Μάριος Μαυρίδης, καθηγητής οικονομικών στο Ευρωπαϊκό Πανεπιστήμιο, και βουλευτής Επαρχίας Κερύνειας με το Δημοκρατικό Συναγερμό.