Οι καλοί πελάτες των τραπεζών δεν φταίνει

Ανεξάρτητα από την γνωμάτευση της Γενικής Εισαγγελείας, το κόστος της επανεκτίμησης των εμπράγματων εξασφαλίσεων, το πλερώνουν οι πελάτες της τράπεζες με τον ένα ή τον άλλο τρόπο.  Χωρίς ανταγωνισμό, η τράπεζα θα μετακυλήσει το κόστος των εκτιμήσεων σε όλους τους πελάτες της, με αποτέλεσμα οι καλοί πελάτες της τράπεζας να επωμίζονται μέρος του κόστους διαχείρισης των προβληματικών πελατών, για την οποία δεν φταίνε σε τίποτα.  Οι καλοί πελάτες της τράπεζας, κάνουν τα αδύνατα δυνατά για να ανταποκριθούν στις υποχρεώσεις τους και πλερώνουν και από πάνω.   Το ίδιο συμβαίνει και στην περίπτωση των επιτοκίων, όπου οι καλοπληρωτές πλερώνουν ψηλότερα επιτόκια για να καλύψουν το κόστος για αυτούς που δεν πλερώνουν.  Όλα αυτά συμβαίνουν επειδή δεν υπάρχει ανταγωνισμός μεταξύ των τραπεζών, διότι αν  υπήρχε ανταγωνισμός, ο πελάτης θα μπορούσε να μεταφέρει το δάνειο του σε άλλη τράπεζα, ενδεχομένως με χαμηλότερο επιτόκιο και χαμηλότερες χρεώσεις.  Η Γενική Εισαγγελία γνωμάτευσε ότι οι αναδιαρθρώσεις δανείων δεν εξυπακούουν και επανεκτιμήσεις των εξασφαλίσεων και ότι ήταν ευθύνη των τραπεζών να αξιολογήσουν τους κινδύνους από την αρχή της παραχώρησης ενός δανείου.  Πολύ ορθά αναφέρει η Γενική Εισαγγελεία, ο δανειστής θα πρέπει να μπορεί να αξιολογεί τους μακροοικονομικούς κινδύνους.  Αν οι τράπεζες μπορούσαν να προβλέψουν τις εξελίξεις από το 2005 – 2006, τότε σίγουρα δεν θα είχαμε και τη φούσκα των δανείων που προκάλεσε τη φούσκα των ακινήτων, η οποία προκάλεσε την κατάρρευση του τραπεζικού συστήματος.  Εκ των υστέρων βεβαίως, είμαστε όλοι σοφοί.  Παρά τα πιο πάνω όμως, θα πρέπει να αναγνωρίσουμε ότι η αναδιάρθρωση δανείων είναι ένα χρήσιμο εργαλείο που μπορεί να μετατρέψει ένα μη εξυπηρετούμενο δάνειο σε εξυπηρετούμενο σε βάθος χρόνου.  Το πρόβλημα είναι στη διαδικασία αναδιάρθρωσης, όπου οι τράπεζες επιβαρύνουν τον πελάτη με ψηλότερα επιτόκια, ζητούν επιπρόσθετες εξασφαλίσεις και επιβάλλουν και άλλες χρεώσεις.  Μια αναδιάρθρωση είναι δυνατόν να περιλαμβάνει επιμήκυνση της περιόδου αποπληρωμής, χαμηλότερη δόση, ψηλότερο επιτόκιο, επιπρόσθετες εμπράγματες εξασφαλίσεις, και χρεώσεις για τις επανεκτιμήσεις των εξασφαλίσεων.  Οι πελάτες παραπονούνται για το επιπρόσθετο κόστος της αναδιάρθρωσης και υποστηρίζουν ότι η τράπεζα θα πρέπει να επωμιστεί αυτό το κόστος, διότι αυτή φέρει την ευθύνη, αφού δεν πρόβλεψε ορθά όταν χορήγησε το δάνειο.  Το επιχείρημα αυτό βεβαίως δεν στέκει διότι δεν είναι δυνατό η τράπεζα να προβλέψει τι θα γίνει μετά από 20 χρόνια.  Η πραγματικότητα όμως είναι ότι, αν η τράπεζα επωμισθεί το επιπρόσθετο κόστος που προκύπτει από την αναδιάρθρωση, θα το μετακυλήσει στους καλούς πελάτες της.  Η πιο ορθή και δίκαιη πρακτική θα ήταν ο κάθε πελάτης να πλερώνει αυτό που του αναλογεί.  Είναι αλήθεια ότι η τράπεζες δεν έκαναν καλά τη δουλειά τους όταν χορηγούσαν δάνεια κάτω από συνθήκες άκρατου ανταγωνισμού, όμως αυτός δεν είναι λόγος για να τιμωρούνται αυτοί που πλερώνουν τις δόσεις τους κανονικά.

Μάριος Μαυρίδης, οικονομολόγος, Βουλευτής Κερύνειας