Ως ένα πολύ σημαντικό βήμα προς την τραπεζική ένωση αλλά και την ευρωπαϊκή ολοκλήρωση μπορεί να χαρακτηρισθεί η συμφωνία για τον Ενιαίο Μηχανισμό Εξυγίανσης που υπόγραψαν οι Υπουργοί Οικονομικών της Ευρωπαϊκής Ένωσης πριν λίγες μέρες.  Η συμφωνία αυτή είναι αποτελεί το δεύτερο από τρεις πυλώνες της Ευρωπαϊκής Τραπεζικής Ένωσης, η οποία βρίσκεται σε εξέλιξη.  Ο πρώτος πυλώνας της Τραπεζικής Ένωσης είναι ο ενιαίος εποπτικός μηχανισμός από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, ο Ενιαίος Μηχανισμός Εξυγίανσης, που απαρτίζεται από την ενιαία αρχή εξυγίανσης και το ενιαίο ταμείο εξυγίανσης και το ευρωπαϊκό σύστημα εγγύησης καταθέσεων.  Η Ευρωπαϊκή Τραπεζική Ένωση και οι κοινές πρακτικές που θα ακολουθούνται σε όλα τα τραπεζικά συστήματα θα έχουν πολλαπλά οφέλη για τις κοινωνίες της ενωμένης Ευρώπης.  Οι μεγάλες και συστημικές τράπεζες θα αποσυνδεθούν από τα κράτη και δεν θα επαναληφθεί η διάσωση των τραπεζών με χρήματα των φορολογούμενων πολιτών.  Η διάσωση των τραπεζών θα γίνεται πλέον συντεταγμένα και με το ελάχιστο δυνατό κόστος.  Το νέο πλαίσιο λειτουργίας, εποπτείας και εξυγίανσης των τραπεζών, θα προσφέρει κίνητρα στους καταθέτες και στις διοικήσεις των μεγάλων τραπεζών να είναι πιο προσεκτικοί.  Οι καταθέτες θα προσέχουν που θα καταθέτουν τα χρήματα τους και θα έχουν στη διάθεση τους εργαλεία αξιολόγησης για να λαμβάνουν καλύτερες αποφάσεις.  Τέτοια εργαλεία είναι τα ποσοστά μη εξυπηρετούμενων δανείων, τα ποσοστά κεφαλαιοποίησης των τραπεζών κλπ.  Οι διοικήσεις των τραπεζών θα είναι επίσης προσεκτικές σε ότι αφορά την ανάληψη κινδύνων στα δάνεια που χορηγούν και στις επενδύσεις τους, καθώς επίσης και στη διαχείριση των μη εξυπηρετούμενων δανείων.  Όλα αυτά δημιουργούν ένα πιο ασφαλές πλαίσιο λειτουργίας των τραπεζών στην Ευρώπη το οποίο θα εμπεδώνει εμπιστοσύνη ανάμεσα στους καταθέτες.  Ίσως, το πιο σημαντικό πλεονέκτημα της Τραπεζικής Ένωσης είναι ότι θα εντοπίζονται πολύ γρήγορα τυχόν προβλήματα στις τράπεζες και θα λαμβάνονται μέτρα άμεσα και αποτελεσματικά.  Η Τραπεζική Ένωση στην Ευρώπη θα αφορά γύρω στις 130 μεγάλες και συστημικές τράπεζες της Ευρωζώνης και άλλες 150 τράπεζες με διασυνοριακή δραστηριότητα.  Οι υπόλοιπες 6,000 τράπεζες της ευρωζώνης θα εποπτεύονται από τις εθνικές Κεντρικές Τράπεζες και την Ευρωπαϊκή Αρχή Τραπεζών, με υψηλή εποπτεία από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα.  Ο Ευρωπαϊκός Μηχανισμός Εξυγίανσης θα αναλαμβάνει τη διάσωση και εξυγίανση των μεγάλων ευρωπαϊκών τραπεζών ή τη διάλυση τους. Η εξυγίανση των τραπεζών θα στηρίζεται από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Εξυγίανσης, το οποίο θα χρηματοδοτείται από εισφορές από τις τράπεζες.  Οι εισφορές αυτές θα είναι της τάξης του 1% επί των ασφαλισμένων καταθέσεων (μέχρι €100,000) και στόχος του ταμείου αυτού είναι να μαζέψει €55 δισεκατομμύρια στα επόμενα 10 χρόνια.  Αυτό σημαίνει χαμηλότερα καταθετικά επιτόκια αλλά και περισσότερη εμπιστοσύνη στο τραπεζικό σύστημα. Κατά τη μεταβατική περίοδο των δέκα ετών, μια ενδεχόμενη χρεοκοπία τράπεζας θα αντιμετωπίζεται με ίδια μέσα (μετόχους, πιστωτές και καταθέτες), και με πόρους από τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Στήριξης, με απ’ ευθείας δανεισμό από τη χώρα στην οποία εδρεύει η εν’ λόγω τράπεζα, όπως έχει γίνει ήδη για την Ισπανία.  Στα πλαίσια της συμφωνίας για Ενιαίο Μηχανισμό Εξυγίανσης, δημιουργείται επίσης Συμβούλιο Εξυγίανσης το οποίο θα αποφασίζει πότε μια τράπεζα θα πρέπει να τύχει εξυγίανσης ή εκκαθάρισης.  Η συμφωνία θα προστατεύει τις καταθέσεις μέχρι €100,000 ανά καταθέτη.  Όταν αποφασιστεί η διάσωση/εξυγίανση μιας τράπεζας, τότε η εν’ λόγω τράπεζα θα πρέπει να συνεισφέρει στη διάσωση της μέσω των μετόχων της και των πιστωτών.  Έτσι, την κακοδιαχείριση μιας τράπεζας θα την πρώτα οι μέτοχοι, μετά οι πιστωτές (κάτοχοι ομολόγων) και μετά οι ανασφάλιστοι καταθέτες. Το πρώτο πείραμα έγινε στην Κύπρο και τώρα ακολουθούν οι υπόλοιπες χώρες της Ευρωζώνης.

Μάριος Μαυρίδης, βουλευτής Κερύνειας