Μετά από δύο αποτυχημένες προσπάθειες αξιολόγησης του τραπεζικού συστήματος στην ευρωζώνη, η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα επιχειρεί μαζί με την Ευρωπαϊκή Αρχή Τραπεζών μια τρίτη αξιολόγηση των μεγάλων τραπεζών της ευρωζώνης.  Συγκεκριμένα, μέσα στον Νοέμβριο ξεκινά μια ενδελεχής εξέταση των ισολογισμών 130 μεγάλων τραπεζών της ευρωζώνης και μια σειρά από τεστ αντοχής (stress tests), περιλαμβανομένων και κάποιων από την Κύπρο.  Στόχος των τεστ αντοχής είναι να αφαιρέσουν από τις αγορές οποιεσδήποτε αμφιβολίες από επενδυτές και καταθέτες και να εμπεδώσουν περισσότερη εμπιστοσύνη στο τραπεζικό σύστημα της ευρωζώνης.  Ουσιαστικά, αυτό που θα γίνει στις μεγάλες τράπεζες της ευρωζώνης μέσα στους επόμενους 12 μήνες, είναι κάτι ανάλογο που έχει γίνει και στην Κύπρο από την Pimco, δηλαδή, η αξιολόγηση των δανείων και ο υπολογισμός των επιπρόσθετων κεφαλαιακών αναγκών της κάθε τράπεζας ξεχωριστά.  Ως γνωστόν, οι τράπεζες της ευρωζώνης θα πρέπει να διαθέτουν κεφαλαιακή επάρκεια ύψους 8% (9% για την τις κυπριακές τράπεζες, λόγω αυξημένου κινδύνου) για να καλύπτουν πιθανές ζημιές από μη επισφάλειες.  Δηλαδή, η κάθε τράπεζα στην ευρωζώνη θα πρέπει να διαθέτει το 8% των δανείων που έχει χορηγήσει σε ίδια κεφάλαια (των μετόχων της) σε ρευστά διαθέσιμα.  Η μεθοδολογία που θα ακολουθηθεί θα είναι αυτή που ακολούθησε η Pimco στην Κύπρο, ακολουθώντας τη μεθοδολογία του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου, δηλαδή ένα δάνειο θεωρείται ως μη εξυπηρετούμενο αν δεν εξυπηρετείται κανονικά για 90 ημέρες, ανεξάρτητα από το αν η εμπράγματη εξασφάλιση καλύπτει το υπόλοιπο του δανείου.  Στα προηγούμενα δύο τεστ αντοχής δεν έδωσαν ορθά και συγκρίσιμα αποτελέσματα επειδή απέκρυβαν την πραγματική εικόνα της ποιότητας του δανείων των τραπεζών.  Έτσι, αν μια τράπεζα υποστεί ή αναμένει να υποστεί ζημιές από δάνεια που είναι μη εξυπηρετούμενα, τότε οι ζημιές αυτές θα καλυφθούν από τα ίδια κεφάλαια των τραπεζών χωρίς να κινδυνεύουν οι καταθέσεις και χωρίς να διαταραχθεί η εμπιστοσύνη των καταθετών.  Αυτή είναι και η λογική της κεφαλαιακής επάρκειας.  Οι οδηγίες της Ευρωπαϊκής Αρχής Τραπεζών αναφέρουν ότι αν μετά τα τεστ αντοχής, κάποιες τράπεζες χρειάζονται επιπρόσθετα κεφάλαια, για αν πληρούν το δείκτη κεφαλαιακής επάρκειας στο 8%, τότε τα κεφάλαια αυτά θα πρέπει να προέλθουν εκ των έσω, με bail-in, χωρίς να ξεκαθαρίζει τι ακριβώς σημαίνει αυτό.  Λογικά, στην κεφαλαιοποίηση μιας τράπεζας δυνατόν να συνεισφέρουν οι μέτοχοι, με την έκδοση νέων μετοχών, και μετά οι πιστωτές (μετατροπή αξιογράφων, μετατρέψιμων κλπ), αλλά δεν είναι ξεκάθαρο κατά πόσο οι επόμενοι που θα κληθούν να πλερώσουν, σε περίπτωση που θα χρειαστεί, θα είναι οι καταθέτες ή οι φορολογούμενοι.  Αυτό θα εξαρτηθεί και από την απόφαση που θα λάβει η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, όταν ολοκληρωθεί η Τραπεζική Ένωση των μεγάλων τραπεζών της ευρωζώνης.  Οι Γερμανοί επιμένουν ότι το bail-in θα πρέπει να τραβήξει και τους καταθέτες ενώ η υπόλοιπη Ευρώπη επιμένει ότι οι τράπεζες θα πρέπει να μπορούν να δανείζονται από το Μηχανισμό Στήριξης παρά να υποστούν κούρεμα οι καταθέτες.  Πάντως, πολλοί είναι οι αναλυτές που αναφέρουν ότι τα τεστ αντοχής που θα διενεργήσει η ΕΚΤ θα αποκαλύψει ελλείμματα κεφαλαιακής επάρκειας στις τράπεζες της ευρωζώνης.  Αυτός είναι και ένας από τους λόγους που οι αγορές μετοχών αντέδρασαν αρνητικά στην ανακοίνωση της ΕΚΤ.

Μάριος Μαυρίδης, βουλευτής Κερύνειας