Η βιωσιμότητα του συνταξιοδοτικού είναι μια μεγάλη πρόκληση για την κυπριακή κοινωνία στις επόμενες δεκαετίες.  Το συνταξιοδοτικό είναι ένα πρόβλημα για το οποίο αν δεν ληφθούν τα κατάλληλα μέτρα σήμερα, τότε αύριο θα είναι αργά.  Πρέπει λοιπόν, το συνταξιοδοτικό σχέδιο του κράτους να παρακολουθείται συνεχώς και να προσαρμόζεται ανάλογα με τις εξελίξεις και τις αλλαγές στα δεδομένα.    Η αναλογιστική μελέτη του 2009 καταδείκνυε ότι το Σχέδιο Κοινωνικών Ασφαλίσεων (διότι περί σχεδίου πρόκειται και όχι περί ταμείου), ήταν βιώσιμο μέχρι το 2048.  Η ειδική αναλογιστική μελέτη του 2011, με βάση και τις πρόνοιες του μνημονίου, δείχνει ότι το σχέδιο των Κοινωνικών Ασφαλίσεων μπορεί να αντέξει μέχρι το 2060.  Ο κύριος λόγος για τον οποίο το Σχέδιο Κοινωνικών Ασφαλίσεων αναμένεται ότι θα αντέξει μέχρι το 2060 είναι η σταδιακή αύξηση του ορίου συνταξιοδότησης, δηλαδή το έτους κατά το οποίο το Σχέδιο θα ξεκινήσει να πλερώνει ένα δικαιούχο.  Ως γνωστόν, το όριο συνταξιοδότησης, θα φτάσει πολύ σύντομα στο 65 και από εκεί και πέρα θα προσαρμόζεται αυτόματα αναλόγως του προσδόκιμου ζωής, το οποίο σήμερα είναι 80 χρόνια.  Με βάση τις εκτιμήσεις της μελέτης το προσδόκιμο ζωής θα αυξάνεται σταδιακά και μέχρι το 2060 θα φτάσει τα 85 χρόνια.  Με αυτά τα δεδομένα λοιπόν, το όριο συνταξιοδότησης μέχρι τότε θα φτάσει τα 70 χρόνια.  Με λίγα λόγια, η μελέτη θεωρεί ότι το Σχέδιο Κοινωνικών Ασφαλίσεων θα πλερώνει τον κύπριο ασφαλιζόμενο κατά μέσο όρο 15 χρόνια.  Γενικά οι παραδοχές της μελέτης είναι λογικές, εκτός από δύο, αυτή που αφορά τους μισθούς και αυτή που αφορά το εργατικό δυναμικό για τις επόμενες δεκαετίες.  Οι μισθοί είναι εξαιρετικά σημαντικός παράγοντας επειδή οι εισφορές στο Σχέδιο Κοινωνικών Ασφαλίσεων βασίζονται στα επίπεδα των μισθών για τις επόμενες δεκαετίες.  Παράλληλα, το εργατικό δυναμικό είναι επίσης σημαντικός παράγοντας διότι όταν αυξάνεται, αυξάνονται και αυτοί που εισφέρουν.  Η μελέτη θεωρεί ότι οι μισθοί θα μειωθούν κατά 13% μέχρι το 2020 και στη συνέχεια θα αυξάνονται κατά 1.6%-1.7% σε πραγματικούς όρους μέχρι το 2060.  Αν και οι αυξήσεις από το 2020 μέχρι το 2060 είναι λογικές, η πτώση των μισθών μέχρι το 2020, θα είναι πιστεύω πολύ μεγαλύτερη.  Η Κύπρος δεν μπορεί πλέον να έχει τους μισθούς που γνωρίζαμε στο παρελθόν, διότι οι μισθοί αυτοί ήταν φουσκωμένοι λόγω του εξαιρετικά ψηλού δανεισμού που είχε τόσο το κράτος όσο και οι επιχειρήσεις και τα νοικοκυριά.  Η μείωση στους μισθούς θα είναι πιστεύω μεγαλύτερη.  Επίσης, δεν μπορεί κανείς να θεωρεί ότι το εργατικό δυναμικό της Κύπρου θα αυξάνεται λόγω καθαρής μετανάστευσης, καθώς οι χώρες που τροφοδοτούν σήμερα την Κύπρο με εργατικό δυναμικό (Βουλγαρία, Ρουμανία, Ελλάδα, Πολωνία κλπ) έχουν σήμερα χαμηλή ανάπτυξη, αλλά αναμένεται θα αναπτυχθούν σημαντικά στο μέλλον.  Δεν νομίζω ότι το εργατικό δυναμικό στην Κύπρο θα αυξάνεται λόγω καθαρής μετανάστευσης.  Είναι πιστεύω σημαντικό οι παραδοχές της αναλογιστικής μελέτης να αναθεωρούνται συχνά, διότι μια μικρή αλλαγή σε μια από αυτές, μπορεί να ανατρέψει τα πάντα.

Μάριος Μαυρίδης, βουλευτής Κερύνειας