Η συμμετοχή των ανασφάλιστων καταθετών στη διάσωση τραπεζών που δραστηριοποιούνται στην ευρωζώνη είναι πλέον μια πολύ πιθανή εξέλιξη.  Αυτό αποφάσισαν οι Υπουργοί Οικονομικών της Ευρωπαϊκής Ένωσης στην τελευταία τους συνάντηση πριν λίγες μέρες.  Το μοντέλο διάσωσης των τραπεζών για τις ανασφάλιστες καταθέσεις (άνω των €100,000) έχει χρησιμοποιηθεί για πρώτη φορά στην Κύπρο τον περασμένο Μάρτιο και τα αποτελέσματα δεν είναι καθόλου ευχάριστα.   Ακόμα δεν είναι γνωστό κατά πόσο το τραπεζικό σύστημα στην Κύπρο θα μπορέσει να ανακάμψει σύντομα.  Η εμπιστοσύνη δεν θα επανέλθει πριν περάσουν κάποια χρόνια.  Για το λόγο αυτό επιβάλλεται οι τράπεζες που θα συνεχίσουν να δραστηριοποιούνται στην Κύπρο να μην είναι μεγάλες και σίγουρα όχι συστημικές.  Όπως και να έχουν τα πράγματα, είτε μας αρέσει είτε όχι, το μοντέλο αυτό μάλλον θα αρχίσει να εφαρμόζεται και σε άλλες τράπεζες που τυγχάνουν κακοδιαχείρισης.   Όταν μια τράπεζα θα χρειάζεται κεφάλαια για ανακεφαλαιοποίηση, αυτά θα προέρχονται πρώτα από τους πιστωτές (κατόχους ομολόγων, αξιογράφων, μετατρέψιμων κλπ), μετά από τους μετόχους και αν χρειαστεί και από τους καταθέτες.  Αυτή η μέθοδος είναι γνωστή ως bail-in ή εκ των έσω, σε αντίθεση με το bail-out, κατά το οποίο το κράτος παρεμβαίνει με χρήματα των φορολογουμένων.  Σίγουρα, ως θέμα αρχής, τις ζημιές και τις ανάγκες των τραπεζών δεν θα πρέπει να τις επωμίζεται ο φορολογούμενος αλλά οι ιδιοκτήτες των τραπεζών, οι οποίοι διορίζουν και αυτούς που διαχειρίζονται τα χρήματα των καταθετών.   Δεν είναι ορθό, ούτε και δίκαιο, να επιβαρύνονται οι φορολογούμενοι για τυχόν κακοδιαχείριση των τραπεζών.  Από την άλλη όμως, το νέο αυτό μοντέλο δεν διασφαλίζει συνθήκες ασφάλειας για τους καταθέτες και πλήττει την εμπιστοσύνη των καταθετών. Το τραπεζικό σύστημα, το οποίο είναι  πρωταρχικής σημασίας για την οικονομία, δεν μπορεί να λειτουργήσει αν δεν υπάρχει εμπιστοσύνη.  Οι καταθέτες δεν θα νοιώθουν ασφάλεια για τις καταθέσεις τους άνω των €100,000 και θα διαμοιράσουν τα χρήματα τους σε διάφορες τράπεζες, έτσι που να καλύπτονται από την ασφάλεια που προσφέρει το κράτος.  Ως αποτέλεσμα, η συντριπτική πλειοψηφία των καταθέσεων δεν θα υπερβαίνουν τις €100,000. Ουσιαστικά, οι ανασφάλιστες καταθέσεις θα θεωρούνται πλέον ως επένδυση, και οι καταθέτες θα απαιτούν ψηλότερο επιτόκιο.  Οι τράπεζες θα είναι αναγκασμένες να προσφέρουν το ψηλότερο επιτόκιο για να ελκύουν ανασφάλιστες καταθέσεις και πολύ χαμηλότερο για καταθέσεις κάτω των €100,000, αφού αυτές θα είναι ασφαλισμένες.  Επίσης οι τράπεζες θα είναι πολύ πιο προσεκτικές και πιο επιφυλακτικές στη χορήγηση δανείων προς τους πελάτες τους.  Τα δανειστικά επιτόκια θα είναι ψηλότερα και αυτό ενδεχομένως να επηρεάσει τις επενδύσεις.  Οι τράπεζες θα τυγχάνουν αξιολόγησης από οίκους αξιολόγησης και  οι καταθέτες θα μελετούν τις αξιολογήσεις αυτές πριν αποφασίσουν που θα καταθέσουν τις ανασφάλιστες καταθέσεις τους.  Οι καλύτερες τράπεζες θα ελκύουν περισσότερα κεφάλαια και θα απολαμβάνουν περισσότερα κέρδη.  Το σίγουρο είναι ότι το νέο τραπεζικό τοπίο θα είναι πολύ διαφορετικό από το παλιό.

Μάριος Μαυρίδης, βουλευτής Κερύνειας