Οι αγορές προεξοφλούν ψηλότερα επιτόκια διεθνώς

Η Ομοσπονδιακή Τράπεζα των Ηνωμένων Πολιτειών αναμένει περισσότερες ενδείξεις για βιώσιμη οικονομική ανάπτυξη προτού προχωρήσει με αύξηση του βασικού της επιτοκίου, δηλαδή του επιτοκίου με το οποίο οι εμπορικές τράπεζες μπορούν να δανειστούν από την Ομοσπονδιακή Τράπεζα ή μεταξύ τους.  Οι αγορές όμως δεν μπορούν να περιμένουν άλλο και προεξοφλούν, σε κάποιο βαθμό, άνοδο των επιτοκίων.  «Οι αρκούδες έχουν ξυπνήσει, και είναι πεινασμένες», όπως αναφέρει κάποιος αναλυτής της αγοράς.  Βασικά, οι αγορές κουράστηκαν να περιμένουν την αύξηση των επιτοκίων στις ΗΠΑ και έχουν ξεκινήσει να πουλούν ομόλογα.  Η Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ συνεχίζει να είναι διστακτική σε μια ενδεχόμενη αύξηση των επιτοκίων και αναβάλει αυτή την απόφαση κάθε φορά που συνεδριάζει.  Τα οικονομικά στοιχεία για την οικονομία των ΗΠΑ δεν καταδεικνύουν μια σταθερή και βιώσιμη πορεία της οικονομίας και χρειάζεται ακόμη φθηνό χρήμα.  Όμως, τα χρονικά περιθώρια της Ομοσπονδιακής Τράπεζας να διατηρεί τα επιτόκια κοντά στο μηδέν εξαντλούνται, διότι οι τιμές των ομολόγων δεν μπορούν να ανεβούν περισσότερο.  Δεν είναι λίγοι αυτοί που πιστεύουν ότι οι τιμές των ομολόγων είναι ήδη «φούσκα» και ότι αυτή η φούσκα θα ξεφουσκώσει, με απότομη άνοδο των επιτοκίων και μείωση των επενδύσεων.  Το ζητούμενο για τις αγορές δεν είναι η διατήρηση των επιτοκίων σε μηδενικά επίπεδα αλλά η σταδιακή και ομαλή αύξηση των επιτοκίων.  Γνωρίζουν οι αγορές ότι είναι η αύξηση των επιτοκίων είναι θέμα χρόνου.  Πολλοί επενδυτές, προεξοφλούν ήδη στις αποφάσεις τους ψηλότερα επιτόκια, και έχουν ξεκινήσει να πουλούν μακροπρόθεσμα ομόλογα του Αμερικάνικου δημοσίου.  Δηλαδή,  αυτό που δεν τολμά να κάνει η Ομοσπονδιακή Κεντρική Τράπεζα, θα το κάνουν οι αγορές.  Η τάση για ψηλότερα επιτόκια θα εξαπλωθεί σύντομα και στην Ευρώπη, διότι η ελεύθερη διακίνηση κεφαλαίων μεταξύ των δύο ηπείρων, δεν επιτρέπει μεγάλες διαφορές στα επιτόκια του δολαρίου και του ευρώ.  Σε μια τέτοια περίπτωση, το πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (ΕΚΤ) που βρίσκεται σε εξέλιξη, δεν θα είναι αποτελεσματικό σε ότι αφορά το στόχο του, που είναι η καταπολέμηση του αποπληθωρισμού, διότι ο αποπληθωρισμός μειώνει την κατανάλωση, την παραγωγή και τα εισοδήματα, και αυξάνει την ανεργία.  Παράλληλα, ψηλότερα επιτόκια στην Ευρώπη (ψηλότερες αποδόσεις στα ομόλογα) σημαίνει ότι το κόστος δανεισμού των κυβερνήσεων στην Ευρώπη θα είναι ψηλότερο κάθε φορά που εκδίδει φρέσκα ομόλογα.  Αυτό θα είναι δυσάρεστη εξέλιξη και για την Κύπρο, η οποία δεν κατάφερε ακόμη να αξιοποιήσει τα χαμηλότερα επιτόκια δανεισμού από τις αγορές.  Από τη μια τα κυπριακά ομόλογα δεν περιλαμβάνονται στο πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης της ΕΚΤ, επειδή η διαβάθμιση τους είναι ακόμη στα «σκουπίδια».  Από την άλλη, η κυβέρνηση δεν έχει ακόμα προχωρήσει στις αναγκαίες μεταρρυθμίσεις (ιδιωτικοποιήσεις, δημόσιος τομέας, Γενικό Σχέδιο Υγείας κλπ), οι οποίες θα οδηγούσαν σε αναβαθμίσεις από τους οίκους αξιολόγησης και μείωση του κόστους δανεισμού από τις αγορές.  Το πλέον σημαντικό επίτευγμα της κυβέρνησης, είναι ο ισοσκελισμένος προϋπολογισμός, όπως φαίνεται όμως αυτό δεν είναι αρκετό.

Μάριος Μαυρίδης, οικονομολόγος, βουλευτής Κερύνειας ΔΗΣΥ