Ανάπτυξη χωρίς ελλείμματα και με μείωση της ανεργίας

Ο ρυθμός ανάπτυξης τη Κυπριακής οικονομίας επιταχύνεται και η ανεργία μειώνεται, όχι όμως σε ικανοποιητικό βαθμό.  Σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία, ο ρυθμός αύξησης του Πραγματικού Ακαθάριστου Εγχώριου Προϊόντος (ΑΕΠ) έχει αυξηθεί κατά 2.9% σε σχέση με το αντίστοιχο τρίμηνο του προηγούμενου χρόνου.  Μετά από έξι διαδοχικές αυξήσεις του ΑΕΠ είναι πλέον ξεκάθαρο ότι η οικονομία έχει αφήσει την ύφεση πίσω της, η οποία έχει διαρκέσει πέντε χρόνια (με εξαίρεση το 2011) και έχει προκαλέσει την απώλεια δεκάδων θέσεων εργασίας και το κλείσιμο χιλιάδων επιχειρήσεων, μικρών και μεγάλων.  Η οικονομική ανάπτυξη ήταν οριζόντια σε όλους γενικά τους τομείς της οικονομίας, όμως ο τουρισμός ήταν ο τομέας που πραγματικά ώθησε την οικονομία προς τα πάνω. 

Οι επιδόσεις της φετινής χρονιάς έχουν ξεπεράσει κάθε πρόβλεψη και κάθε προηγούμενο, καθώς έχει σημειωθεί ρεκόρ τόσο στις αφίξεις όσο και στις εισπράξεις. Η Ρωσική αγορά ήταν φέτος πολύ ευεργετική για την Κύπρο λόγω  του εμπάργκο που έχει θέσει η Ρωσία εναντίον της Τουρκίας τους προηγούμενους μήνες.  Η Κύπρος επωφελείται επίσης και από τη μείωση του τουριστικού ρεύματος των Ευρωπαίων προς την Τουρκία, Αίγυπτο κλπ.  Ο φόβος για τρομοκρατικά κτυπήματα στους άλλους τουριστικούς προορισμούς φαίνεται ότι ευνοεί την Κύπρο, μέχρι σήμερα τουλάχιστον.

Είναι αξιοσημείωτο το γεγονός ότι η ανάπτυξη της οικονομίας συνοδεύεται με μείωση των κρατικών δαπανών και όχι αύξηση, όπως συνέβαινε τα προηγούμενα χρόνια από άλλες κυβερνήσεις.  Η κυβέρνηση ακολουθεί πιστά το δρόμο του ισοσκελισμένου προϋπολογισμού για να πετύχει πλήρως τον χρυσό στόχο του ισοσκελισμένου προϋπολογισμού το 2017.  Αυτό θα είναι και το μεγαλύτερο επίτευγμα της κυβέρνησης.  Ο ισοσκελισμένος προϋπολογισμός επιτρέπει στην κυβέρνηση να δανείζεται με χαμηλά επιτόκια, για να αναχρηματοδοτεί το δημόσιο χρέος που λήγει. Μια κυβέρνηση που δημιουργεί ελλείμματα δεν θα μπορεί να δανείζεται ή να δανείζεται με ψηλότερο επιτόκιο.   

Παρά τις ευχάριστες εξελίξεις στον θέμα της ανάπτυξης και των δημοσιονομικών, η ανεργία δεν έχει μειωθεί σημαντικά ακόμη, αν και η τάση είναι καθοδική.  Η ανεργία σήμερα βρίσκεται στο 12% ενώ πριν ένα χρόνο ήταν 15%.  Το πρόβλημα με την ανεργία βεβαίως είναι πολυσύνθετο και προπάντων δομικό, και δεν μπορεί να επιλυθεί εύκολα.  Διότι θέσεις εργασίας υπάρχουν αλλά δεν ικανοποιούν τις απαιτήσεις των ανέργων.  Στον τομέα του τουρισμού για παράδειγμα, υπάρχουν πάρα πολλές θέσεις εργασίας, οι οποίες ταιριάζουν σε νεαρά άτομα, τα οποία όμως δεν ενδιαφέρονται λόγω των χαμηλών απολαβών που προσφέρουν οι θέσεις .

Ο κύριος λόγος της ψηλής ανεργίας στην Κύπρο είναι ότι τα προσόντα και οι δεξιότητες των ανέργων δεν ζευγαρώνουν με αυτά που απαιτούν οι άδειες θέσεις εργασίας.  Οι χαμηλές απολαβές που προσφέρουν οι επιχειρήσεις είναι ο δεύτερος λόγος για τη ψηλή ανεργία στους νέους πτυχιούχους, οι οποίοι απλά παραμένουν στην ανεργία μέχρι να βρουν κάτι καλύτερο.  Είναι ισχυρή πεποίθηση μου ότι η ανεργία δεν πρόκειται να μειωθεί εύκολα καθώς η αγορά εργασίας δεν είναι καθόλου ευέλικτη.  Ενόσω τα πανεπιστήμια δεν «συνεννοούνται» με την αγορά εργασίας και συνεχίζουν να παράγουν ανέργους, η αγορά εργασίας θα είναι δύσκαμπτη και η ανεργία στους πτυχιούχους θα παραμένει σε ψηλά επίπεδα.

Μάριος Μαυρίδης, οικονομολόγος, βουλευτής Κερύνειας