Οι μεταρρυθμίσεις πρέπει να γίνονται στην ώρα τους

Στην πρώτη του ομιλία μετά την εκλογή του, ο νέος ηγέτης του Εργατικού κόμματος του Ηνωμένου Βασιλείου JeremyCorbyn, τάχθηκε ενάντια στη λιτότητα αλλά υπέρ των μεταρρυθμίσεων που χρειάζεται η χώρα του.  Ο JeremyCorbyn βεβαίως ανέφερε το αυτονόητο, ότι οι μεταρρυθμίσεις χρειάζονται για λόγους ανάπτυξης και κοινωνικής δικαιοσύνης.  Οι μεταρρυθμίσεις είναι απαραίτητες προκειμένου να προχωρήσει η χώρα μπροστά, απαιτούν όμως πολιτική βούληση και αποφασιστικότητα.  Διότι η απουσία μεταρρυθμίσεων δημιουργεί συμφέροντα, κεκτημένα και καταστημένα τα οποία δεν αλλάζουν εύκολα, αλλά και κοινωνικές αδικίες.  Όσο περισσότερο καθυστερούν οι μεταρρυθμίσεις, τόσο πιο δύσκολα μπορούν να εφαρμοστούν και για να γίνουν, απαιτείται η ανάληψη πολιτικού κόστους.  Αυτός είναι ο λόγος που οι περισσότερες κυβερνήσεις αναβάλουν τις μεταρρυθμίσεις για αργότερα και βεβαίως για τους επόμενους.  Και όταν η κατάσταση φτάσει πλέον στο απροχώρητο, οι κυβερνήσεις, ανεξαρτήτως ιδεολογίας, προσπαθούν να τις εφαρμόσουν σταδιακά και σε βάθος χρόνου, για να υποστούν ελάχιστο πολιτικό κόστος.  Ας δούμε τρία παραδείγματα.  Το 2012 η αριστερή κυβέρνηση του Δημήτρη Χριστόφια τερμάτισε το επαγγελματικό συνταξιοδοτικό σχέδιο των δημοσίων υπαλλήλων, όχι για τους υφιστάμενους αλλά για τους νεοεισερχόμενους.  Ως αποτέλεσμα το συνταξιοδοτικό των δημοσίων υπαλλήλων θα «σβήσει» σταδιακά στα επόμενα 40 χρόνια, διότι κάποιος που το 2012 ήταν 45 ετών το 2012, θα πάρει φιλοδώρημα και σύνταξη στα 65 για το υπόλοιπο της ζωής του.  Η σωστή λύση θα ήταν ο άμεσος τερματισμός του επαγγελματικού σχεδίου συντάξεως των δημοσίων υπαλλήλων και η παραχώρηση των δικαιωμάτων τους μέχρι το τέλος του 2012.  Στο θέμα της εκπαίδευσης, όλοι συμφώνησαν τελικά ότι θα πρέπει να καταργηθεί ο κατάλογος διοριστέων και να αλλάξει το σύστημα διορισμού, έτσι που να διορίζονται οι καλύτεροι μετά από εξετάσεις και αξιολόγηση.  Η δεξιά κυβέρνηση του Νίκου Αναστασιάδη αποφάσισε να προχωρήσει με αυτή τη βασική μεταρρύθμιση, όχι άμεσα, αλλά σε βάθος χρόνου για να ικανοποιηθούν οι συντεχνίες.  Το νέο σύστημα διορισμού εκπαιδευτικών θα αρχίσει να εφαρμόζεται από το 2028, δηλαδή μετά από 13 χρόνια.  Η σωστή λύση θα ήταν η άμεση κατάργηση του καταλόγου, η διενέργεια εξετάσεων και αξιολόγησης για τους νεοεισερχόμενους και αυστηρή αξιολόγηση των υφιστάμενων, διότι ακριβώς πρόκειται για τα παιδιά μας.  Η πιο σημαντική μεταρρύθμιση αφορά το Εθνικό Σχέδιο Υγείας, μια πονεμένη ιστορία που πάει πίσω δεκαετίες.  Στο χώρο της υγείας τα συμφέροντα είναι πολλά και αφορούν τόσο το δημόσιο όσο και τον ιδιωτικό τομέα της υγείας.  Καμία κυβέρνηση δεν ασχολήθηκε σοβαρά με το θέμα με κύριο λόγο το ψηλό κόστος εφαρμογής του.  Όμως ο πραγματικός λόγος δεν είναι το κόστος αλλά τα συμφέροντα των εμπλεκομένων.  Με τα χρονοδιαγράμματα που έχουν τεθεί, το Εθνικό Σχέδιο Υγείας θα αρχίσει να εφαρμόζεται από το 2018.  Υπάρχουν και άλλα πολλά παραδείγματα που καταδεικνύουν ότι οι μεταρρυθμίσεις δεν προσφέρονται για πολιτικές συζητήσεις και εσωτερική κατανάλωση. Οι μεταρρυθμίσεις πρέπει να γίνονται στην ώρα τους, και όχι με καθυστέρηση διότι οι καθυστερήσεις προκαλούν οικονομικό και κοινωνικό κόστος.

Μάριος Μαυρίδης, οικονομολόγος, βουλευτής Κερύνειας