Η ποσοτική χαλάρωση έχει και άλλα οφέλη

Το Πρόγραμμα Αγοράς Κρατικών Ομολόγων χωρών μελών της ευρωζώνης βρίσκεται σε πλήρη εξέλιξη αυτές τις μέρες, με την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ) να δηλώνει ότι θα αγοράζει κρατικά ομόλογα ύψους €60 δις κάθε μήνα, προκειμένου να ενισχύσει τη ρευστότητα των τραπεζών στις χώρες της ευρωζώνης. Ο στόχος βεβαίως είναι να αυξηθεί η κατανάλωση και οι επενδύσεις από νοικοκυριά και επιχειρήσεις, μέσω δανεισμού από τις τράπεζες, με την ελπίδα ότι θα αυξηθούν οι τιμές, για να καταπολεμηθεί ο αποπληθωρισμός. Η κρίση χρέους στην Ευρώπη και οι πολιτικές λιτότητας έχουν μειώσει την εγχώρια ζήτηση στις χώρες της ευρωζώνης και αυτό έχει οδηγήσει σε μείωση των τιμών.  Παρά το γεγονός ότι η μείωση των κρατικών δαπανών διορθώνει τα δημόσια οικονομικά των χωρών της ευρωζώνης, η μείωση των τιμών είναι ένα πολύ σοβαρό πρόβλημα το οποίο μπορεί να προκαλέσει περισσότερη ύφεση και ανεργία.  Όταν οι τιμές μειώνονται, οι αγοραστές αναβάλουν τις αγορές της, αναμένοντας περαιτέρω μείωση, με αποτέλεσμα οι επιχειρήσεις να πουλούν λιγότερα και να παράγουν λιγότερα, και απολύουν προσωπικό.  Αυτός είναι ο κύριος λόγος που η ΕΚΤ εφαρμόζει το γιγαντιαίο πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης, διοχετεύοντας τεράστιες ποσότητες φρέσκου και φθηνού χρήματος στις τράπεζες.  Αν όμως ο ιδιωτικός τομέας δεν ανταποκριθεί στο κάλεσμα των τραπεζών για να συνάψουν δάνεια, τότε η ποσοτική χαλάρωση από μόνη της δεν θα έχει ουσιαστικό αποτέλεσμα στις τιμές.  Δηλαδή, τα €60 δις που θα ξοδέψει η ΕΚΤ κάθε μήνα θα παραμείνουν στα ταμεία των τραπεζών χωρίς να έχουν διοχετευθεί στην πραγματική οικονομία, και δεν θα ενεργοποιήσουν την οικονομική δραστηριότητα και να πιέσουν τις τιμές προς τα πάνω.  Η ποσοτική χαλάρωση βεβαίως έχει κάποια άλλα οφέλη για την οικονομία της ευρωζώνης, καθώς το αδύναμο ευρώ ενδυναμώνει τις ευρωπαϊκές εξαγωγές και μειώνει τις εισαγωγές.  Κατά τους τελευταίους 12 μήνες, το ευρώ έχει υποχωρήσει έναντι του δολαρίου κατά 22%, και αυτό μειώνει σημαντικά τις τιμές των ευρωπαϊκών εξαγωγών στις ΗΠΑ και σε άλλες χώρες που αγοράζουν ευρωπαϊκά προϊόντα και υπηρεσίες με δολάρια.  Η αύξηση των εξαγωγών και η μείωση των εισαγωγών της ευρωζώνης αναμένεται ότι θα δώσει σημαντική ώθηση στην οικονομία της ευρωζώνης, με αποτέλεσμα να αυξηθεί η εγχώρια ζήτηση, η οποία θα πιέσει τις τιμές προς τα πάνω.  Πέρα από τη μείωση της ποσότητας των εισαγωγών, το αδύναμο ευρώ αυξάνει και τις τιμές των εισαγώμενων προϊόντων στην ευρωζώνη, πολλά από τα οποία περιλαμβάνονται στο καλάθι της οικοκυράς που χρησιμοποιείται για τον υπολογισμό του πληθωρισμού.  Από την πιο πάνω ανάλυση, προκύπτει ότι ακόμα και αν το φρέσκο χρήμα που τυπώνει η ΕΚΤ δεν διοχετευθεί στην κατανάλωση και τις επενδύσεις, οι παρενέργειες του αδύναμου ευρώ μπορούν να ανεβάσουν τις τιμές στην ευρωζώνη

Μάριος Μαυρίδης, οικονομολόγος, βουλευτής Κερύνειας