Όλη η αλήθεια για τον ELA

Όταν προκύπτουν θέματα που αφορούν την οικονομία, ακούγονται διάφορες απόψεις από πολιτικούς και ειδικούς, οι οποίες διαμορφώνουν την κοινή γνώμη.  Πολλές φορές όμως, για κάποια θέματα, ακούγονται μισές αλήθειες, οι οποίες δεν αποδίδουν την πραγματική εικόνα του προβλήματος και παραπλανούν την κοινή γνώμη.  Μια από αυτές τις περιπτώσεις αφορά την παραχώρηση της έκτακτης ρευστότητας (Emergency Liquidity Assistance (ELA)), από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ) προς τη Λαϊκή Τράπεζα, η οποία είχε ξεπεράσει τα €9 δισεκατομμύρια τον Δεκέμβριο του 2012.  Η ΕΚΤ παραχωρούσε έκτακτη ρευστότητα στη Λαϊκή για να αναπληρώσει τις καταθέσεις που απέσυραν οι μεγάλοι καταθέτες, επειδή δεν εμπιστεύονταν την τράπεζα.  Επειδή οι καταθέσεις είχαν γίνει δάνεια, η τράπεζα δεν μπορούσε να αποπληρώσει τους καταθέτες που ζητούσαν τα χρήματα τους, γι’ αυτό και δανειζόταν από την ΕΚΤ για να ανταποκριθεί στα αιτήματα των καταθετών, καταθέτοντας και τις απαραίτητε εξασφαλίσεις (τα δάνεια που θα εισέπρατταν σε βάθος χρόνου).  Αξίζει να σημειωθεί ότι αν τα δάνεια που χορήγησε η Λαϊκή εισπραχθούν, τότε ο ELA θα αποπληρωθεί εύκολα.  Ως γνωστόν, τα δάνεια της Λαϊκής, μαζί με τις αντίστοιχες υποχρεώσεις (καταθέσεις), μαζί και ο ELA, έχουν μεταφερθεί στην Τράπεζα Κύπρου.  Αν λοιπόν η Τράπεζα Κύπρου καταφέρει να εισπράξει από τους οφειλέτες, τότε θα μπορεί να αποπληρώσει και τον ELA, ίσως και τους κουρεμένους καταθέτες.  Η κριτική που δέχεται ο πρώην Διοικητής της Κεντρικής Τράπεζας της Κύπρου είναι κατά πόσο παραβίασε τους κανονισμούς παροχής ELA στη Λαϊκή, για να την κρατήσει ζωντανή μέχρι να υπογράψει η Κύπρος το μνημόνιο με την τροϊκα.  Σύμφωνα με τους κανονισμούς, μια τράπεζα της ευρωζώνης μπορεί να δανείζεται έκτακτη ρευστότητα από την ΕΚΤ αν είναι φερέγγυα, αν δηλαδή διαθέτει την απαιτούμενη κεφαλαιακή επάρκεια.  Τον Μαϊο του 2011 η Λαϊκή εξασφάλισε €1.8 δις σε φρέσκα κεφάλαια.   Αν η Λαϊκή ήταν φερέγγυα ή όχι κατά την περίοδο μετά τον Μαϊο του 2011 δεν μπορούμε να το γνωρίζουμε, είναι θέμα διερεύνησης από την Κεντρική Τράπεζα.  Το πρόβλημα όμως είναι αλλού.  Το πρόβλημα είναι ότι η βουλή αποφάσισε την οικονομική στήριξη της Λαϊκής  με €1.8 δις, χωρίς να έχει πλήρη αντίληψη του τι συνέβαινε με την τράπεζα.  Κανένας από τους τεχνοκράτες του Υπουργείου Οικονομικών και της Κεντρικής Τράπεζας δεν ανέφερε ότι η Λαϊκή υπέφερε από ακατάσχετη αιμορραγία καταθέσεων και ότι είχε δανειστεί μέχρι και 5.1 δις από την ΕΚΤ.  Λόγω αυτής της παραπλάνησης, η βουλή άναψε το πράσινο φως για την στήριξη της Λαϊκής με €1.8 δις.  Η απόφαση αυτή της βουλής όμως άναψε το πράσινο φως και στους καταθέτες της Λαϊκής να αποσύρουν περισσότερες καταθέσεις για να αναγκαστεί η Λαϊκή να δανειστεί περισσότερη έκτακτη ρευστότητα για να καλύψει τις καταθέσεις που έκαναν φτερά.  Λόγω έλλειψης επαρκούς πληροφόρησης, οι βουλευτές δεν μπορούσαν να αντιληφθούν ότι η απόφαση τους για στήριξη της Λαϊκής ήταν καταστροφική για το τραπεζικό σύστημα της Κύπρου.  Δεν είμαι όμως σίγουρος ότι αν οι βουλευτές γνώριζαν όλες τις πληροφορίες που αφορούσαν τη Λαϊκή και τον ELA, θα έπαιρναν διαφορετική απόφαση, διότι θα υπολόγιζαν και το πολιτικό κόστος.

Μάριος Μαυρίδης, οικονομολόγος, βουλευτής Κερύνειας