Συνέχεια του Κεφαλαίου 1 – Μέρος 3

Τα περισσότερα σπίτια του χωριού έχουν ισόγεια και ανώγεια δωμάτια.  Κτίζονται ή ανακαινίζονται κατά τη διάρκεια του αρραβώνα ενός ζευγαριού, ούτως ώστε να είναι έτοιμα κατά το γάμο.  Τις περισσότερες φορές οι νεόνυμφοι δέχονται συγχαρητήρια στο καινούριο τους σπίτι.  Τα έξοδα για το κτίσιμο του σπιτιού γίνονται από τους γονείς των μελλονύμφων και όχι από τους ίδιους.  Στις εργασίες για το κτίσιμο πολλές φορές βοηθά όλο το χωριό. 

Μεγαλώνοντας πολλά παιδιά, είναι αναγκασμένοι να έχουν πολλούς χώρους για υπνοδωμάτια όπου είναι σπάνιο για ένα παιδί να μένει μόνο του. Σε πολλές περιπτώσεις τα μικρά παιδιά κοιμούνται στο ίδιο υπνοδωμάτιο με τους γονείς τους.  Οι στέγες των σπιτιών συχνά δεν είναι από μπετόν, αλλά από χώμα αναμεμειγμένο με άχυρο και στηρίζονται με δοκούς.  Με τον τρόπο αυτό, τα σπίτια είναι ζεστά το χειμώνα και δροσερά το καλοκαίρι, αλλά σχεδόν πάντα χρειάζονται συντήρηση κάθε χρόνο, προκειμένου να μη στάζουν κατά τις βροχές. Οι χολέτρες που υπάρχουν στις στέγες δεν κατεβαίνουν μέχρι τη γη με αποτέλεσμα να τρέχει το νερό της βροχής από ψηλά πάνω στους απρόσεκτους οδηγούς κατά τους χειμερινούς μήνες. Κάτω από τη μια χολέτρα της αυλής ο πατέρας μου έβαλε ένα βαρέλι για να μαζεύει το νερό.  Εκεί παίζω με τις ώρες όταν είναι γεμάτο, ιδιαίτερα, τα κρύα πρωϊνά που η επιφάνειά του γίνεται πάγος. 

Από το σπίτι απουσιάζουν οι σύγχρονες κουζίνες και χώροι υγιεινής.  Είναι ιδιαίτερα δύσκολο για την οικοκυρά να ξοδεύει πολύ νερό για την καθαριότητα του σπιτιού από τις στάμνες και τους κάδους που μεταφέρει από τη βρύση του χωριού.  Για το λόγο αυτό, τα αποχωρητήρια είναι μέσα στην αυλή με διαφορετική διαρρύθμιση και μακριά από το σπίτι.  Επιπρόσθετα, πολύ σπάνια έχει κάποιος μπάνιο ή ντους για λούσιμο. Πόσο με δυσκολεύει η κατάσταση αυτή κατά τις κρύες και βροχερές νύκτες του χειμώνα!

Σχεδόν απαραίτητος είναι ο φούρνος με ξύλα διότι οι περισσότερες γυναίκες ζυμώνουν ψωμιά στο σπίτι.  Χρειάζεται όμως και για το ψήσιμο των κέικ και των ψητών φαγητών της οικογένειας.  Τα ξύλα κόβονται από τα κοντινά δάση και μεταφέρονται με ζώα ή τρακτέρ στις αυλές των σπιτιών.  Οι οικοκυρές χρησιμοποιούν τα ξύλα για βράσιμο νερού σε εστίες φωτιάς όπου ψήνουν και άλλα είδη φαγητού, κατασκευάζουν χαλλούμια, ετοιμάζουν το πουργούρι και πλένουν τα ρούχα τους.

Απαραίτητες επίσης είναι και οι πέτρινες γούρνες για το πλύσιμο των ρούχων και πιάτων. 

Πολλές οικογένειες διατηρούν αργαλειούς για να μπορούν οι γυναίκες να υφαίνουν την προίκα και τις κουβέρτες τους.  Σε πολλές περιπτώσεις υφαίνουν ύφασμα για ράψιμο ενδυμάτων.  Μου αρέσει ιδιαίτερα να βοηθώ τη μητέρα μου με το “δουλάπι” και τα καρούλια και να ακούω το νανούρισμα του ήχου του αργαλειού κατά τις νύχτες.

Οι περισσότερες οικογένειες κάθε χρόνο μεγαλώνουν ένα χοίρο για τις ανάγκες τους σε παστό κρέας, ζαλατίνα, λουκάνικα και ζωϊκό λίπος για μαγειρική χρήση κατά τους χειμερινούς μήνες.  Επιπλέον είναι πολύ συνηθισμένο να υπάρχουν κοτέτσια για πουλερικά και αυγά καθώς και μια κατσίκα για γάλα.  Ο χοίρος γίνεται λίγο επικίνδυνος για μένα όταν αρχίσει να μεγαλώνει και κυρίως όταν πεινά και περιμένει ακριβώς έξω από την πόρτα που οδηγεί στην αυλή.  Επικίνδυνος γίνεται και ο κόκορας, που ζηλεύει όταν με δει να περπατώ ανάμεσα στις κότες και κάποτε πηδά ψηλά να με δαγκώσει.  Σαν παιδί φοβούμαι από τα ζώα να κυκλοφορώ εκεί τις σκοτεινές νύχτες, αλλά και από τα παντελόνια που είναι απλωμένα στα σχοινιά της αυλής που φαντάζουν ως εικόνες ανθρώπων.

Επειδή το χωριό δεν έχει ηλεκτρικό ρεύμα, το λιγοστό φως από τις λάμπες ή τα λουξ με πετρέλαιο περιορίζεται στα σπίτια και έτσι οι δρόμοι και οι αυλές παραμένουν σκοτεινές κατά τις νύκτες χωρίς φεγγάρι.  Σαν συνέπεια κατά τις βροχερές νύκτες, επιστρέφοντας τρεχάτη στο σπίτι, κάποτε πέφτω σε λαγκούφες και φουσκώνουν τα παπούτσια μου. Ο ουρανός όμως φαντάζει τόσο μεγαλοπρεπής με τα αμέτρητά του αστέρια, κυρίως, κατά τις καλοκαιρινές νύχτες όπου δεν υπάρχουν σύννεφα. Για μένα είναι αληθινή διασκέδαση να κάθομαι να κοιτώ τα μεγάλα και μικρά αστέρια που τρεμοσβήνουν και κυρίως όταν πέφτουν.  Προσπαθώ όμως να διώξω τη σκέψη ότι κάθε φορά που ένα αστέρι πέφτει, κάποιος κάτοικος του πλανήτη πεθαίνει.  Θέλω να πιστεύω ότι αυτό είναι ψέμα, διότι μου προκαλεί μελαγχολία και μου χαλά τη μαγεία του ονείρου που ζω.

Τα έπιπλα στα σπίτια περιορίζονται στα απαραίτητα.  Συνήθως είναι τα πρώτα και τα τελευταία τους έπιπλα μη έχοντας λεφτά να τα αλλάζουν κάθε φορά που χαλούν ή που αλλάζει η μόδα.  Η μόνη τους επιλογή είναι να τα επισκευάζουν.

Σήμερα οι γονείς μου έφυγαν από το σπίτι πρωί – πρωί με το ένα από τα δύο αγροτικά λεωφορεία που διατηρεί το χωριό για να εξυπηρετούν τους χωριανούς που μεταβαίνουν στη Λευκωσία, όπως μαθητές, εργάτες και άλλους.  Οι μαθητές επιστρέφουν κατά τις 1:30 – 2:00 το απόγευμα, ενώ όσοι εργάζονται, επιστρέφουν το βράδυ.  Όσοι δε βολεύονται με τις γραμμές αυτές, υπάρχουν και τα λεωφορεία της Κερύνειας όπως η Λάμπουσα, ο Χατζηλύκος και άλλα, τα οποία όμως μπορεί κάποιος να πάρει από τον κύριο δρόμο του χωριού που οδηγεί στη Λευκωσία.

Η ανάγκη για αγορές ρούχων και παπουτσιών από τη Λευκωσία γίνεται 2-3 φορές το χρόνο.  Δεν χρειάζεται οι γονείς να συνοδεύονται από τα παιδιά τους στα καταστήματα για να τους αγοράσουν παπούτσια.  Παίρνουν ένα ίσιο ξυλαράκι, το βάζουν μέσα στα παλιά μας παπούτσια και το κόβουν στο μέγεθος (άξαμο) που χρειάζεται για τα καινούρια μας παπούτσια που συνήθως είναι στα μέτρα μας.

Επειδή το χωριό δεν διατηρεί οποιαδήποτε καταστήματα, οι χωριανοί αναγκάζονται να προμηθεύονται τα απαραίτητα από τη Λευκωσία.  Πολύ συχνά,  αγορές μεγάλων αντικειμένων και ζώων, γίνονται κατά το πανηγύρι του Αγίου Παντελεήμονα στη Μύρτου που γίνεται κάθε χρόνο στις 26 Ioυλίου.  Καθημερινά όμως τα λεωφορεία του χωριού χρησιμοποιούν το πίσω μέρος τους για να μεταφέρουν μεγάλα αντικείμενα, λόγω έλλειψης φορτηγών και ιδιωτικών αυτοκινήτων στο χωριό.  Αυτοί που έχουν δικό τους αυτοκίνητο μετρούνται στα δάκτυλα του ενός χεριού.  Σαν παιδί, κοιτάζω με θαυμασμό τα αυτοκίνητα αυτά και προσεύχομαι να μπορέσει κάποτε να αγοράσει και ο δικός μου πατέρας ένα.  Ως γεωργός όμως έχει περισσότερη ανάγκη από γεωργικά μηχανήματα και αργότερα τα καταφέρνει να έχει δικό του τρακτέρ και καρότσα, καθώς και θεριστική και αλωνιστική μηχανή. Αυτά έχουν κάνει πιο εύκολη τη ζωή του και αφήνει λίγο στην άκρη τα βόδια και τα γαϊδούρια.  Επειδή αγαπώ τα ζώα, χαίρομαι που τώρα είναι πιο ξεκούραστα.

Περιμένω με ανυπομονησία την επιστροφή των γονιών μου το βράδυ για να μου φέρουν τα καινούρια μου παπούτσια.  Ακούω το λεωφορείο και τρέχω ξωπίσω του.  Αναπνέω την καμένη βενζίνη που μου αρέσει ιδιαίτερα.  Τρέχω στην πόρτα του λεωφορείου και παρακολουθώ τους χωριανούς να κατεβαίνουν ένας ένας.  Κατεβαίνει η μητέρα μου και της παίρνω το κουτί με τα παπούτσια.  Τρέχω χαρούμενη στο σπίτι, τα ανοίγω και απολαμβάνω τη μυρωδιά του δέρματος. 

Συνεχίζεται ..........................