Η διαχείριση των Τουρκοκυπριακών περιουσιών

Η βέλτιστη διαχείριση των τουρκοκυπριακών περιουσιών είναι η ενοικίαση ή εκμίσθωση τους με αγοραίο ενοίκιο.  Το αγοραίο ενοίκιο είναι το μέγιστο ποσό που κάποιος είναι διατεθειμένος να πληρώσει, πρόσφυγας και μη.  Είναι υποχρέωση του διαχειριστή (κηδεμόνα) να καταβάλει κάθε προσπάθεια για την καλύτερη αξιοποίηση των τουρκοκυπριακών περιουσιών, και αυτό πηγάζει από το Νόμο της «λογικής».

Η κυβέρνηση, ως κηδεμόνας των Τουρκοκυπριακών Περιουσιών, μπορεί να μεγιστοποιήσει τα έσοδα από τη διαχείριση τους και να τα χρησιμοποιήσει για τους σκοπούς του Ταμείου Διαχείρισης Τουρκοκυπριακών Περιουσιών, όπως αυτοί προβλέπονται στη σχετική νομοθεσία.  Ο  Νόμος του Κηδεμόνα έχει ψηφιστεί το 1991 με καθυστέρηση 17 χρόνια.  Σύμφωνα με τη νομοθεσία, βασικός σκοπός της διαχείρισης των Τουρκοκυπριακών περιουσιών είναι η εξυπηρέτηση των αναγκών των προσφύγων σε ότι αφορά τη στέγαση τους και την επαγγελματική τους δραστηριότητα.  Στόχος της διαχείρισης είναι επίσης η προστασία των περιουσιών των Τουρκοκυπρίων. 

Το πρόβλημα με την μέχρι σήμερα διαχείριση είναι ότι εξυπηρέτησε μόνο μια μερίδα προσφύγων, ενώ η πλειοψηφία των προσφύγων, δεν έχει επωφεληθεί.  Για παράδειγμα, κάποιος πρόσφυγας γεωργός, που δεν είχε περιουσία στα κατεχόμενα μπορεί σήμερα να κατέχει κλήρο μέχρι και 100 δεκάρια με πολύ χαμηλό ενοίκιο, και να επωφελείται της παραγωγής αλλά και της εκταρικής επιδότησης από τον ΚΟΑΠ, ενώ κάποιος άλλος πρόσφυγας που κατέχει 100 δεκάρια γεωργικής γης στα κατεχόμενα να μην επωφελείται καθόλου, επειδή δεν είναι γεωργός.

Η ενοικίαση ή εκμίσθωση των τουρκοκυπριακών περιουσιών με αγοραίο ενοίκιο, ή κάπου εκεί κοντά, έχει αρχίσει από την ημέρα που ανέλαβε το Υπουργείο Εσωτερικών ο Σωκράτης Χάσικος, ο οποίος έχει πάρει τολμηρές και αντιλαϊκές αποφάσεις, οι οποίες όμως είναι προς το δημόσιο συμφέρον, και διορθώνουν σε μεγάλο βαθμό την κακοδιαχείριση που έτυχαν οι τουρκοκυπριακές περιουσίες, στα προηγούμενα χρόνια.  Απλά χρειάζεται χρόνος για να διορθωθούν όλες οι αδικίες και στρεβλώσεις που δημιουργήθηκαν, διότι οι περιπτώσεις κακοδιαχείρισης είναι πάρα πολλές και αρκετά περίπλοκες.  Άλλοι έχουν πάρει χωράφια τα οποία καλλιεργούν και άλλοι τα ενοικιάζουν σε τρίτους, άλλοι έχουν πάρει εμπορικά τεμάχια στα οποία έχουν αναγείρει οικοδομές και είτε τα δουλεύουν οι ίδιοι είτε τα ενοικιάζουν. Η κάθε περίπτωση εξετάζεται ξεχωριστά διότι αφορά ανθρώπους οι οποίοι ζουν από αυτές τις περιουσίες. 

Βασικά το πρόβλημα, ή μάλλον το φαγοπότι, με τα τουρκοκυπριακά άρχισε το 1974, αμέσως μετά την προσφυγιά, όταν δεκάδες χιλιάδες πρόσφυγες αναζητούσαν στέγη και εργασία στις ελεύθερες περιοχές.  Τα τουρκοκυπριακά ήταν μέρος της προσφυγικής, κοινωνικής και κομματικής πολιτικής της εκάστοτε κυβέρνησης.  Στην πορεία, τα τουρκοκυπριακά έγιναν αντικείμενο άγριας εκμετάλλευσης από επιτήδειους, οι οποίοι ενοικίαζαν τουρκοκυπριακές περιουσίες με πολύ χαμηλό ενοίκιο και κέρδιζαν πολύ περισσότερα.  Με τον τρόπο αυτό, δημιουργήθηκαν χιλιάδες στρεβλώσεις και αδικίες καθώς επίσης και αθέμιτος ανταγωνισμός μεταξύ των γεωργικών και εμπορικών επιχειρήσεων, άλλες με ψηλό ενοίκιο και άλλες με χαμηλό.

Προσωπική μου άποψη, είναι ότι οι Τουρκοκυπριακές περιουσίες δεν προσφέρονται για προσφυγική και κοινωνική πολιτική, όπως αυτή λειτουργεί σήμερα, δηλαδή με κοινωνικοοικονομικά κριτήρια και αφορά άτομα που έχουν την ιδιότητα του πρόσφυγα.  Η κυβέρνηση μπορεί, αν το επιθυμεί, να σχεδιάσει μια ολοκληρωμένη στεγαστική πολιτική που να αφορά όλους, πρόσφυγες και μη, με κοινωνικοοικονομικά κριτήρια.  Η χρησιμοποίηση των Τουρκοκυπριακών περιουσιών για σκοπούς κοινωνικής και προσφυγικής πολιτικής, δημιουργεί στρεβλώσεις και ανισότητες ανάμεσα στους ίδιους τους πρόσφυγες.

Μάριος Μαυρίδης, Kαθηγητής Οικονομικών Ευρωπαϊκό Πανεπιστήμιο, Βουλευτής Κερύνειας,  m.mavrides@euc.ac.cy