Η πορεία του χρηματιστηρίου συνυφασμένη με την πορεία της οικονομίας

Ο Γενικός Δείκτης του Χρηματιστηρίου Αξιών Κύπρου έκλεισε σήμερα κάτω από τις 80 μονάδες, το χαμηλότερο επίπεδο στην ιστορία του.  Η αλήθεια είναι ότι από τον Οκτώβριο του 2007, όταν η Κυπριακή οικονομία ήταν ακόμη φούσκα, ο Γενικός Δείκτης Τιμών των μετοχών καταγράφει αρνητικό ρεκόρ κάθε χρόνο.   Λένε πως το χρηματιστήριο είναι ο καθρέφτης των προοπτικών της οικονομίας, και ότι οι τιμές των μετοχών προεξοφλούν τις αναμενόμενες εξελίξεις και αυτό βεβαίως είναι ορθό, αφού η κατάσταση της οικονομίας επηρεάζει τα κέρδη και την αξία των επιχειρήσεων που είναι ενταγμένες στο χρηματιστήριο.  Το χρηματιστήριο αντικατοπτρίζει τις αντιλήψεις των επενδυτών, δηλαδή αυτών που αγοράζουν και πουλούν, οι οποίοι λαμβάνουν υπόψη τις προοπτικές των επιχειρήσεων στις οποίες επενδύουν τα χρήματα τους.  Οι επενδυτές έχουν κάθε κίνητρο να αξιολογήσουν αντικειμενικά μια μετοχή, διότι ρισκάρουν τα δικά τους χρήματα.  Ο γενικός δείκτης του χρηματιστηρίου είναι προγνωστικός δείκτης της οικονομικής δραστηριότητας, δηλαδή, όταν ο γενικός δείκτης ανεβαίνει σημαίνει ότι οι προοπτικές της οικονομίας είναι καλές και αντιστρόφως.  Να σημειωθεί όμως ότι μια μετοχή μπορεί να είναι καλή επένδυση ανεξάρτητα από την πορεία της οικονομίας (π.χ. μια εξαγωγική εταιρεία που αυξάνει τις εξαγωγές της ή μια εταιρεία που εκμεταλλεύεται το κλείσιμο των ανταγωνιστών της λόγω κρίσης).  Στην Κύπρο, πράγματι, ο γενικός δείκτης άρχισε να υποχωρεί από το φθινόπωρο του 2007, μέσα στη φούσκα της οικονομίας, διότι οι επενδυτές προέβλεπαν ύφεση στην οικονομία, σε αντίθεση με το Υπουργείο Οικονομικών αλλά και την Κεντρική Τράπεζα, που προέβλεπαν ανάπτυξη  της οικονομίας.  Μέχρι και το 2009, οι αρμόδιοι φορές προέβλεπαν ανάπτυξη  ενώ ο γενικός δείκτης τιμών είχε υποχωρήσει στις 700 μονάδες, από τις 5,400 μονάδες το 2007, μια πτώση της τάξης του 90%.  Σήμερα ο γενικός δείκτης βρίσκεται στις 80 μονάδες και με βάση αυτό το επίπεδο, θα έλεγε κανείς ότι οι προοπτικές της οικονομίας δεν είναι καλές. Υπάρχει όμως μεγάλος βαθμός αβεβαιότητας, τόσο στην πραγματική οικονομία όσο και στην αγορά μετοχών.  Το τοπίο είναι αρκετά νεφελώδες, τα πάντα μπορούν να συμβούν, και δύσκολα μπορεί κάποιος να ισχυριστεί ότι ο κίνδυνος για τις τράπεζες έχει περάσει.  Το τεράστιο δημόσιο χρέος αλλά και ιδιωτικό, δεν αφήνουν περιθώρια για νέες επενδύσεις . Η πρόσφατη άνοδος της οικονομικής δραστηριότητας κατά το δεύτερο τρίμηνο του 2015 είναι πολύ θετική εξέλιξη αφού σημαίνει τον τερματισμό της ύφεσης μετά από τέσσερα χρόνια.  Οι επενδυτές όμως δεν αγοράζουν ακόμα διότι δεν έχουν πεισθεί ότι ο κίνδυνος έχει περάσει.  Οι επενδυτές θεωρούν ότι ο κίνδυνος παραμένει και δεν αγοράζουν, πιέζοντας τις τιμές προς τα κάτω ακόμη περισσότερο.   Ουδείς γνωρίζει πότε οι τιμές των μετοχών θα ξεκινήσουν να ανεβαίνουν, αυτό που γνωρίζουμε όμως είναι ότι όταν θα αρχίσει η άνοδος και η εφορία στο χρηματιστήριο, η πραγματική ανάκαμψη της οικονομίας θα ακολουθήσει.  Είναι λοιπόν χρήσιμο να παρατηρούμε την πορεία του χρηματιστηρίου ανεξάρτητα αν επενδύουμε σε αυτό ή όχι.

Μάριος Μαυρίδης, οικονομολόγος, βουλευτής Κερύνειας