H δική μου μαρτυρία για το καλοκαίρι του 1974 (μέρος 3)

Της Μαρίας Στεφανή

Επιτέλους βρίσκομαι στο σπίτι μου ήρεμη κι ευτυχισμένη.  Όλα φαντάζουν σαν ένα κακόγουστο αστείο και η ζωή συνεχίζεται χωρίς καινούριους εφιάλτες.

Κοντεύει να ξημερώσει και το άστρο της αυγής έχει πάλι την ίδια καθημερινή μαγεία.  Ευτυχώς που η φύση με τις ομορφιές της δεν έχει επηρεαστεί από το Πραξικόπημα.  Κανένας δεν θα μπορέσει όσο και να προσπαθήσει να εξαφανίσει το φεγγάρι μαζί με τα άστρα του ουρανού, να ρίξει τα βουνά ή να στερέψει το νερό της θάλασσας.  Όλα αυτά μας παραχωρούνται δωρεάν από το Θεό και με τη σειρά μας τα απολαμβάνουμε δωρεάν ανεξάρτητα από την τάξη και την καταγωγή του καθενός.

Είμαι ξύπνια στο παράθυρο και προχωρώ προς την κουζίνα για τον πρωϊνό καφέ μου.  Είναι Σάββατο αλλά εργάσιμη μέρα για τους περισσότερους από μας.  

Σε λίγο συνειδητοποιώ ότι η μέρα που ξημέρωσε είναι χειρότερη από αυτή του Πραξικοπήματος.  Μια μέρα που μέλλει να στιγματίσει τη ζωή και την τύχη ολόκληρου του κυπριακού λαού.  Μια μέρα την οποία θα καταριόμαστε και θα παρακαλούμε να μην ξημέρωνε ποτέ.  Μια μέρα για την οποία θα κλαίμε για χρόνια εμείς και τα παιδιά μας τους σκοτωμένους και αγνοούμενους αλλά και τη γη των πατέρων μας με τα σπίτια, τα ζώα και τα περιβόλια μας.  Μια μέρα που μέλλει να γίνει η καταστροφή και ο εφιάλτης μας.  Μια μέρα που θα ξεσπιτώσει το ένα τρίτο του κυπριακού λαού, θα φέρει τους εχθρούς στις πόρτες μας, να κατακτήσουν τα σπίτια και τις περιουσίες μας, να λεηλατήσουν τα πάντα στο πέρασμά τους και το χειρότερο να βεβηλώσουν τους τάφους των νεκρών μας.  Μια μέρα που θα καταστρέψει τη σωματική και ψυχική υγεία των προσφύγων αλλά και των εγκλωβισμένων μας από τον αναπάντεχο και αβάστακτο πόνο.

Χαλασμός κόσμου στον ουρανό.  Εκκωφαντικός θόρυβος από βομβαρδιστικά αεροπλάνα που φαντάζουν σαν δαίμονες που παλεύουν να μας ρουφήξουν το αίμα.  Ψηλώνω τα μάτια και τα βλέπω σε πολύ χαμηλό ύψος να έχουν κόκκινες βόμβες στο πίσω μέρος και να βομβαρδίζουν τον ανήφορο του χωριού μας προς τον Κοντεμένο.  Πετούν πολύ κοντά το ένα με το άλλο και είναι κάτι τρομακτικό.  Η αυλή του νεόκτιστου σπιτιού μας που είναι σε πολύ μικρή απόσταστη από τους βομβαρδισμούς, γεμίζει κάλυκες.  Κοιτάζω και βλέπω καπνούς και φωτιές χωρίς να μπορώ να αντιληφθώ το λόγο που μας βομβαρδίζουν.  Ανοίγω το ραδιόφωνο με την ελπίδα ότι θα ακούσω κάποια είδηση για το τί συμβαίνει.  Ξεκινά το πρόγραμμα στις έξι το πρωϊ χωρίς καμμιά αλλαγή.  Σε λίγα λεπτά μιλά για άνανδρη επέμβαση των Τούρκων η οποία αντιμετωπίζεται σθεναρά από την εθνική φρουρά.  Μονομιάς σκέφτομαι να ακούσω και την άλλη πλευρά μέσω του παράνομου ραδιοσταθμού Μπαϋράκ, τον οποίο άρχισα να παρακολουθώ καθημερινά, αμέσως μετά το Πραξικόπημα.  Το τί ακούω είναι τόσο πειστικό που μετατρέπει το φόβο μου σε ελπίδα για κάτι καλύτερο.  Λίγο πολύ παρουσιάζονται σαν σωτήρες και ευεργέτες μας.  Μιλούν για περιορισμένης έκτασης στρατιωτική επέμβαση από μέρους της Τουρκίας, που σαν εγγυήτρια δύναμη οφείλει να υπερασπίσει τους ελληνοκύπριους από τον αλληλοσπαραγμό, λόγω του Πραξικοπήματος.  Τους καλεί να συνεργαστούν μαζί με τους εισβολείς που κανένα σκοπό δεν έχουν να βλάψουν όσους δεν φέρουν αντίσταση.  Μπορώ να πω ότι η δικαιολογία της επέμβασης μου φάνηκε εν πρώτοις λογική και δίκαια.   Πίστεψα μάλιστα ότι θα διαρκέσει καμμιά ώρα και μετά όλα θα είναι ξανά όπως πριν.

Αλοίμονο όμως!  Από τη στιγμή εκείνη κατάλαβα τί σημαίνει πολιτική, τί σημαίνει εχθρότητα και αγριότητα.  Τί σημαίνει να σκοτώνει κανείς αθώους, να αιχμαλωτίζει αμάχους, να ατιμάζει γυναίκες, να ταπεινώνει άνδρες και να εξευτελίζει τους πάντες. Να ξυπνά το μίσος μεταξύ δύο κοινοτήτων.  Να σπέρνει την καταστροφή, τον πόνο και το φόβο.  Να σβήνει όλα τα όνειρα του κυπριακού λαού με μια μονοκοντυλιά.  Να διερωτώμαστε πώς γίνεται να αφήνεται η Τουρκία να καταπατά όλα τα ανθρώπινα δικαιώματα χωρίς καμμιά συγκίνηση από τον έξω κόσμο.  Πώς γίνεται να σκοτώνουν τους ανθρώπους μας χωρίς να έχουν φταίξει σε τίποτε.  Όλα όμως ήταν προσχεδιασμένα για την κατάκτηση των εδαφών μας κι εμείς ζούσαμε τα όνειρα μας σε μεταξένια σεντόνια χωρίς καμμιά υποψία.

Όπως μέχρι τώρα στη ζωή μας ζούσαμε στην ειλικρίνια και αθωότητα, συνεχίσαμε εκείνη την ώρα να εμπιστευόμαστε ότι κανείς δεν θα μας πειράξει εφόσον δεν κρατούμε όπλα και δεν βρισκόμαστε σε στρατόπεδο για να τους πολεμήσουμε.  Ξεκινούμε λοιπόν μαζί με το σύζυγό μου να ανηφορίζουμε προς το κέντρο του χωριού, εφόσον το σπίτι μας είναι σε περιοχή βολής.  Πάνω από τα κεφάλια μας σε δέκα μέτρα ύψος, πετούν δύο βομβαρδιστικά κατευθυνόμενα προς το στόχο τους και κρυβόμαστε τρομοκρατημένοι κάτω από κάποιο μπαλκόνι.  Επειδή η εθνική φρουρά είναι απροετοίμαστη δεν φοβούνται οι πιλότοι για αντιαεροπορικά, γι’ αυτό πετούν τόσο χαμηλά.

Επιτέλους φθάνουμε στο πατρικό μου σπίτι στο κέντρο του χωριού.  Τώρα μου περνά από το μυαλό ότι ο θάνατος θα είναι γλυκύτερος με τους πολλούς.  Βρίσκω στο σπίτι μας τη μητέρα και τα μικρότερα μου αδέλφια κρυμμένους στις διάφορες γωνιές του σπιτιού, με την απόγνωση και το φόβο ζωγραφισμένα στα πρόσωπά τους.  Επειδή το σπίτι μας είναι διώροφο θεωρήθηκε ασφαλέστερο από κάποιες γειτόνισσες οι οποίες έχουν έρθει  για προστασία. Κρύφτηκαν κάτω από το τραπέζι της κουζίνας του ισογείου και κάτω από τους καναπέδες.  Οι καημένες, σκέφτηκα, δεν μπορούν να διανοηθούν ότι αν βομβαρδιστεί το σπίτι μας τίποτα δεν μας σώζει.  Οι βομβαρδισμοί συνεχίζονται σποραδικά μέχρι το μεσημέρι.  Τα αεροπλάνα κάνουν ένα θόρυβο όπως τους κεραυνούς στις μπόρες. Ακούουμε συνεχώς τις ειδήσεις από το ραδιόφωνο.  Αντιλαμβάνομαι ότι δεν μας πληροφορούν σωστά για τα γεγονότα.  Παρόλες τις απώλειες, μιλούν για νίκες και ότι θα ρίξουν τον εχθρό στη θάλασσα. Μεταδίδουν πολεμικά εμβατήρια και ανακοινωθέντα τα οποία παραποιούν την αλήθεια και συγχίζουν τον άμαχο πληθυσμό για τις ενέργειες που πρέπει να κάνει.  

Δεν μπορώ να πω ότι δεν είμαι τρομοκρατημένη αλλά στα διαλείμματα καθαρίζω το πάτωμα, το τραπέζι και τους πάγκους της κουζίνας από το αλεύρι που έπεσε κατά το πρωϊνό ζύμωμα των ψωμιών από τη μητέρα μου.  Επειδή είμαστε μεγάλη οικογένεια, όταν χρειάζεται να ετοιμάσει ψωμιά συνηθίζει να ξυπνά πριν ξημερώσει για να προλάβει.  Δυστυχώς δεν ήξερε τί μας περίμενε αυτό το πρωϊνό.  Παρόλο που όλοι παραξενεύονται με τη συμπεριφορά μου και μου κάνουν παρατηρήσεις να μείνω ακίνητη, συνεχίζω με την ετοιμασία φαγητού για το μεσημέρι.  Αισθάνομαι άβολα με τόσα άτομα στο σπίτι να μην προσφέρω φαγητό.  Σε λίγο ετοιμάζω και το τραπέζι αλλά κανένας δεν έχει όρεξη να βάλει κάτι στο στόμα του.

Φτάνει το απόγευμα με μια νεκρική σιγή.  Τα αεροπλάνα σταμάτησαν τους βομβαρδισμούς και τώρα αρχίζουν τα πιο δύσκολα.  Ο αδερφός μου πήγε στο ανήφορο που ενώνει τον Κοντεμένο με το χωριό μας και βοήθησε να μαζέψουν και να θάψουν νεκρούς ελληνοκύπριους στρατιώτες που πορεύονταν προς τις ακτές της Κερύνειας για υπεράσπιση των εδαφών μας και κτυπήθηκαν από αεροπλάνα.  Κάποιοι πληγωμένοι, κατά τις τελευταίες τους στιγμές ζήτησαν βοήθεια από το σπίτι της κουνιάδας μου.  Η ατμόσφαιρα είναι πολύ βαριά και η ζέστη ακόμη χειρότερη.  Κατάχλωμος ο αδελφός μου πήρε μια ταυτότητα και κάποια στοιχεία από την τζέπη κάποιου νεκρού στρατιώτη και προσπαθεί απεγνωσμένα να επικοινωνήσει με τους δικούς του.  Το μοναδικό τηλέφωνο του χωριού που είναι στον τηλεφωνικό θάλαμο, παρουσιάζει πρόβλημα.  Όλα φαντάζουν τόσο φοβερά και τόσο εφιαλτικά.  Είναι από τις χειρότερες και πιο τραγικές στιγμές που ζω μέχρι τώρα.  Προσεύχομαι για τους νεκρούς και τους ζωντανούς συγγενείς τους.

     Συνεχίζεται ........................