Χωριο μου τιμημένο και περήφανο. ποια μοίρα σε κατάντησε ρημάδι;. ο νόστος που στην σκέψη μου τον ύφανα. οργή πικρή, ερεβικά σκοτάδια. ... μαυρες σκεψεις στους σκοτεινους διαδρομους της ψυχης μου…

Του Γλαύκου Ανδρέου 

Σχολειο

Θηλάσαμε τον Ασωματο  από το στήθος της μάνας μας. Τον τραγούδησαν στα παιδικά μας όνειρα ιστορίες πατεράδων,  παππούδων, και προπάππων  που είχαν πολεμήσει για να μας τον αφήσουν μεγαλύτερο και πιότερα περήφανο. Στο σκολειό, όπου χαιρετούσαμε κάθε πρωί τη σημαία, δάσκαλοι, και  ιεραπόστολοι αιμοδοτούσαν το μυαλό και τη καρδιά μας με τα γράμματά του, την ιστορία μας, τον πολιτισμό μας. Μας μάθαιναν από πού ερχόμαστε, πού ανήκουμε. Ότι σ' αυτήν τη γωνιά της γης έχουμε βαθιές ρίζες, ότι η ύπαρξή μας έχει νόημα και σκοπό και ότι πρέπει να ανταποκριθούμε με οπλισμένο μυαλό, γυμνασμένο σώμα και με γενναία ψυχή. Ότι εμείς είμαστε Μαρωνιτες. Και ότι ο Μαρωνιτισμος  σημαίνει Ελευθερία, Δημοκρατία, Γνώση, Τιμή, Φιλότιμο.

Ανεξίτηλα χαραγμένα στη μνήμη και στην ψυχή μπουκέτα από χρώματα, εικόνες, ήχους και μυρωδιές, που φούσκωναν τα στήθη από μιαν αίσθηση απροσδιόριστης ευδαιμονίας

Από παιδιά αγκαλιάσαμε τις ομορφιές του χωριού μας με ερωτικό ρίγος. Στις μυρωδάτες βουνοπλαγιές του Όρους  και στις πεντακάθαρες ολοπρασινες λαμπιριστικες δαντελωτές βουνοπλαγιές στα τσαερουδκια.  Διασκελίζοντας βελανιδιές και μαζεύοντας κόκκινες  παπαρούνες  πάνω από το νεκροταφείο . Χαιρετίζοντας το ρόδισμα της αυγής από την μάντρα  του βοσκού , στο ξεκίνημα για το σχολείο , στις κορφές της Κολύμπας , ή πηγαίνοντας ένα περίπατο, στον Προφήτη Ηλία, στην Παλιαβρυση, στο μάζεμα των αγριελιών στα Ποτηματα, στα Καντζιελια , στο Μαρκι στην Καμπύλη. 

Η πιο αλησμόνητη φιγούρα που μούμεινε ανεξίτηλη  ειναι αυτή του μακαριτη του Πιλιου του  παγωταρη από τον Κοντεμενο, στην καγκελόπορτα του Δημοτικού. Πάνω σ’ένα ειδικά κατασκευασμένο τρίτροχο μοτοποδήλατο, με την άσπρη σκούφια του και μπλούζα του ιδροκοπούσε (μέσ’το λιοπύρι) για να εξυπηρετήσει ένα πλήθος μαθητών κατά τα διαλείμματα. Αμ το καλοκαίρι ! Ένα παγωτό χωνάκι πολύ μας ξεδιψούσε! Βανίλια και τριαντάφυλλο! Και το Χειμώνα, ο Μακαρίτης ο Πηλιος να επαναλαμβάνει την ιστορία, αυτή την φορά στο καταχείμωνο σε τσουχτερό κρύο, με διαφορετική πραμάτεια αυτή την φορά το παστελακι! Και ποιος το δοκίμασε και δεν ερωτεύτηκε την γεύση του!

Ο Μάμας Σκυλλουριωτης, ο Ανδρέας με το ψευδώνυμο Παουρος απο τον Κοντεμενο, ηταν οι κύριοι περιπλανώμενοι  μανάβηδες με τους φωνιτικους ήχους να αντηχούν νωπά στα αυτιά μου και ας <έχουν περάσει 40 χρονια από τοτε ,    ενώ ο Λεοντής από την Ασσια, η Καραγιουσενα από τον Κορμακιτη και ο  Καμερης   από την Αφάνεια       εδιναν μια διαφορετική νότα στο όλο σκηνικό , όταν έτρεχαν οι μανάδες να αγοράσουν τα προικιά των κόρων τους από αυτούς!

ΕΚΚΛΗΣΙΑ

Εισπνεύσαμε το μυστήριο της ζωής και του θανάτου, μπροστά στην γέννηση του Ιησού γευτήκαμε την λύτρωση μέσα από το  σώμα του Χριστού, καλυμμένο με λευκή σινδόνη, ζουμπούλια και μενεξέδες, παιδιά ακόμη  στην εκκλησία μας, λουσμένο στα αρώματα του Απρίλη. Εισπνεύσαμε το μυστήριο της Βάπτισης, ζήσαμε την Θεία Πρώτη Κοινωνία , βιώσαμε τις μικρές και τις μεγάλες χάρες , τις πικρές και τις απογοητεύσεις.

ΒΑΘΕΙΑ ΔΙΑΠΟΤΙΣΜΕΝΗ από τον Μαρωνιτισμο είναι η καθημερινή ζωή του Ασωμάτου.  Ο κύκλος του χρόνου καθορίζεται από το εκκλησιαστικό εορτολόγιο. οι μεγάλες κι οι μικρές γιορτές είναι σταθμοί για την καθημερινή κι επαγγελματική ζωή του καθενος μας. Μήνες παίρνουν ονόματα από γιορτές αγίων, η σπορά λογαριάζεται με τις γιορτές, οι βοσκοι,  ρογιάζονται σε περιόδους που κανονίζονται πάλι από τις γιορτές, οι αλλαγές του καιρού σημαδεύονται απ' αυτές και οικογενειακά ή άλλα γεγονότα της ζωής καθορίζονται να γίνουν Πάσχα ή Χριστούγεννα. Οι σαρακοστές αποτελούν σταθμό για όσους τις κρατούν και για όσους τις καταλύουν. Πλήθος και λογιαστές ευχές βρίσκονται στο στόμα του κάθε Ασωματιτη,  με την ευκαιρία κάθε γιορτής. Στον καθένα , κάθε ισνάφι έχει τον προστάτη του άγιο, που τον τιμάει και τον γιορτάζει επίσημα.
Σήμερα κάποια νοσταλγία των παιδικών χρόνων, αναμνήσεις από την εκκλησία του χωριού, από το χριστιανικό σπίτι, ξαναζούν έντονα και φέρνουν μιαν ανάλαφρη συγκίνηση στην καρδιά. Ο Ασωματιτης είναι δεμένος με τη χριστιανική λατρεία όπως την εκφράζει ο Μαρωνιτισμος. . Ο ιερός ναός του Αρχαγγέλου Μιχαηλ,  με τη διακόσμησή του, το θυμίαμα, τα κεριά, η ψαλμωδία, τα λόγια, οι προσευχές για τους νεκρούς, που τους θυμόμαστε αρκετές φορές το χρόνο, συνθέτουν έναν κόσμο που ο καθένας μας τον έχει στην ψυχή του και τον ζει έντονα και συνειδητά.

Αγναντεύοντας σήμερα από το προαύλιο του ΑΡΧΑΓΓΕΛΟΥ κάτω από Τα θεμέλια του Ναού  στην είσοδο του χωριού προς τα παλιά σταροχώραφα του Κουσε και του Τιρανη, του Αλικκου και του Σιαηλη του Ραφτη , αλλα και του Ιωσηφη του Αντωνη    δίπλα και κάτω από το κοιμητηριο, χωράφια που ακόμη αντιστέκονται στο περικύκλωμα της κατοχης                κλείνοντας τα μάτια για λίγο, το αεράκι θαρρείς και φέρνει ακόμη τους ήχους και τα τσιαττιστα του θερισμού  που αντιλαλούσαν για 11 αιώνες σ΄ εκείνες τις ράχες. Ο μακρινός παφλασμός του ρέματος στο σμίξιμο της κοιλάδας φέρνει νοερά το «σκάσιμο» του νερού  στις νεροτρουβιές των βυρσοδεψών εκει στην πετρινη βρυση στο μπασιμο του χωριου λιγο πιο πανω από το αρχοντικο του Φελιξ και της  Ορτανζας Χ ατζηχαννα.  Κάπου μακριά νομίζεις ότι ακούγεται το κοπάνισμα από το πλύσιμο των Ασωματιτικων  υφαντών, από την Μιλη του Μουκταρη, την Καπιρινα την Γιωρκενα  και την Καπλανενα ενώ  στο ρέμα και τα κουδούνια από τις αμέτρητες στάνες στις γύρω ράχες… του Αλικκου και του Βικαριου.  Ύστερα περνά ένα στρατιωτικό αυτοκινητο, απο αυτα της κατοχης στον ασφαλτοστρωμένο δρόμο και ο επίμονος βόμβος του σε επαναφέρει στην πραγματικότητα. Τότε ανακαλύπτεις ότι το μακρινό βουητό που ερχόταν από το δάσος της Μυρτους ήταν το αεροπλάνο της τουρκικης πολεμικης Αεροποριας  που έκανε κύκλους πάνω από τη περιοχη  ενώ ο άνεμος έχει γυρίσει και το κοπάνημα των υφαντών δεν ήταν παρά η ταλάντωση των συρμάτων της Ηλεκτρικής  στους πυλώνες τους, που περνούν σχεδόν πάνω από το σημείο που διάλεξες να σταθείς και να αγναντέψεις προς εκείνο το μακρινό και όμορφο παρελθόν πριν το τέλος μιας κοινωνίας…

Ερημα τα λιθόστρωτα σοκάκια σημερα  του χωριου μας, και στο πλατύ χοροστάσι, δεν ακούγονται πιά τα θορυβώδη παιγνίδια των παιδιών ή τα παλιά ξεφαντώματα της νεολαίας διπλα ακριβως από την εισοδο της εκκλησιας,εκει στην ΕΝΑ οπου ο Ηλιας του Σιελλου με τον Ακη του Αλικκου, τον Σιελλη του Καπλανη και τον Αβραμη της Χρυσταλλους  μοιραζαν δωρα την Πρωτοχρονια στο στενο παραθυρι στα δυτικα του Σωματιου. Πάνω όμως από την πλατεία, στέκεται μεσα στον Ναο του ασάλευτος ο Μιχαηλ Αρχάγγελος, με τις παλιές  τύπου εικόνες και το περίφημο μαρμαρινο τέμπλο, έργο του 19 αιώνα, .δωρεα του Αντωνη Λιατσου , άγρυπνος να μας περιμένει , ασάλευτο και υπομονετικά

ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑ

Οι Ασωματιτες από την αυγή της ιστορίας τους  ξεχώρισαν για την εργατικότητά τους για την αλληλεγγύη που ανέπτυξαν, τη φιλόξενη διάθεση, τη δίκαιη κρίση τους, την φιλαλήθεια και την προοδευτική τους φιλοσοφία. Από τις πρώτες έγνοιες υπήρξε η μόρφωση των επόμενων γενιών που θα επέτρεπε να αλλάξει ο βαθμός δυσκολίας του βιοπορισμού. Το χωριό γρήγορα έγινε μήτρα που γεννούσε επιστήμονες που διέπρεψαν και διαπρέπουν μέχρι σήμερα. Γιατρούς , Δικηγόρους , Δικαστές , καθηγητές  Τελώνες και Αρχιτελωνες , Έπαρχους , Ανώτερους και Ανώτατους κρατικούς Λειτουργούς και όχι μόνο.  Ευτύχησε ο ιδρώτας και το αίμα , ο κόπος και η εντιμότητα του Ασωματιτη, αυτό το μείγμα ,  να ξεπροβάλει μέσα από την μήτρα του  να γαλουχήσει , και να καλλιεργήσει  το ίδιο το πνεύμα των παιδιών του πρώτιστα  προς την θρησκεία τους, την πατρίδα τους, αλλά και την οικογένεια τους.