Στοχευμένες και κοστοστρεφής φορολογίες

Σε ένα σύγχρονο κράτος, όπου ο καθένας θα πρέπει να πληρώνει αυτό που του αναλογεί, οι φορολογίες θα πρέπει να είναι στοχευμένες και κοστοστρεφής παρά γενικές και αόριστες.  Ο κάθε φορολογούμενος θα πρέπει να γνωρίζει γιατί πληρώνει το φόρο, το τέλος ή τη χρέωση που του επιβάλει η κυβέρνηση, ο δήμος ή οποιαδήποτε άλλη αρμόδια αρχή.  Κλασικό παράδειγμα στοχευμένης φορολογίας είναι ο φόρος κατανάλωσης επί των καυσίμων, ο οποίος βασίζεται στη βασική αρχή, «ο ρυπαίνων πληρώνει», και επιβαρύνει περισσότερο αυτούς που χρησιμοποιούν περισσότερα καύσιμα.  Τα χρήματα από τη φορολογία αυτή, υποτίθεται ότι θα πρέπει να χρησιμοποιούνται για την προστασία του περιβάλλοντος και την επιδιόρθωση των δρόμων.  Αντί αυτού όμως, τα έσοδα από τη φορολογία επί των καυσίμων, που ανέρχονται γύρω στα €300 εκατομμύρια το χρόνο, καταχωρούνται στον κρατικό κουρβανά και ξοδεύονται κατά την κρίση της κυβέρνηση, συνήθως τα χρήματα δίδονται σε αυτούς που φωνάζουν πιο δυνατά έξω από τη προεδρικό και τη βουλή.  Άλλο παράδειγμα στοχευμένης φορολογίας αφορά τη φορολόγηση ακίνητης ιδιοκτησίας, η έννοια της οποίας έχει παρεξηγηθεί στην Κύπρο.  Ο φόρος ιδιοκτησίας δεν είναι φόρος πλούτου αλλά φόρος ανταποδοτικός και κοστοστρεφής, που επιβάλλεται από τις τοπικές αρχές και επιβαρύνει αυτούς που απολαμβάνουν τις υπηρεσίες της τοπικής αρχής.  Η φορολογία ακίνητης ιδιοκτησίας θα πρέπει να αντικατοπτρίζει το κόστος των υπηρεσιών που προσφέρει η τοπική αρχή (δήμος ή κοινότητα) στις επηρεαζόμενες ιδιοκτησίες.  Ακόμα, τα διάφορα τέλη και χρεώσεις που επιβάλει το κράτος για διάφορες υπηρεσίες που προσφέρει στους πολίτες, μπορεί να χαρακτηριστούν ως στοχευμένες φορολογίες.  Για παράδειγμα, τα μεταβιβαστικά τέλη στο κτηματολόγιο είναι μια υπερβολική φορολογία η οποία ουδεμία σχέση έχει με την πραγματικότητα.  Τα τέλη μεταβίβασης θα έπρεπε να αντικατοπτρίζουν το κόστος της συναλλαγής και δεν πρέπει να έχει σχέση με την αξία της συναλλαγής.  Σε κάθε περίπτωση, οι υπηρεσίες του κράτους θα έπρεπε να κοστολογούν τις υπηρεσίες τους και να επιβάλουν τα τέλη και τις χρεώσεις τους ανάλογα με το κόστος.  Όταν τα τέλη και οι χρεώσεις δεν αντικατοπτρίζουν το κόστος τους δημιουργούνται σημαντικές στρεβλώσεις στην ορθή διαχείριση των πόρων της οικονομίας, με αποτέλεσμα να επηρεάζεται αρνητικά η οικονομική ανάπτυξη της χώρας.  Διότι, όταν κάποιος πληρώνει λιγότερο από το πραγματικό κόστος της υπηρεσίας, τότε σημαίνει ότι κάποιος άλλος πληρώνει το υπόλοιπο.  Υπάρχουν δεκάδες περιπτώσεις όπου οι υπηρεσίες του κράτους χρεώνουν περισσότερο από το πραγματικό κόστος ενώ άλλες λιγότερο.  Η τροϊκα έχει εντοπίσει το πρόβλημα και έχει υποβάλει συστάσεις στην κυβέρνηση όπως σε βάθος χρόνου διαμορφώσει τα τέλη και τις χρεώσεις που επιβάλλει στους πολίτες στη βάση του κόστους.  Αν πραγματικά θέλουμε να έχουμε περισσότερη κοινωνική δικαιοσύνη, τότε θα πρέπει να αναθεωρήσουμε όλες τις φορολογίες, τα τέλη και τις χρεώσεις που επιβάλλονται στους πολίτες.  Είναι άδικο κάποιοι να πληρώνουν περισσότερο από ότι πρέπει να πληρώνουν.  Ακόμα πιο άδικο είναι να πληρώνει κάποιος λιγότερο από αυτό που του αναλογεί, στα πλαίσια δήθεν  της κοινωνικής πολιτικής.  Η κυβέρνηση δεν έχει κανένα δικαίωμα να εφαρμόζει κοινωνική πολιτική, γενικά και αστόχευτα, με τα χρήματα του φορολογούμενου.

Μάριος Μαυρίδης, οικονομολόγος, βουλευτής Κερύνειας