Σταδιακή επάνοδο στις αγορές

Καλή η σκέψη της κυβέρνησης να εκδώσει ομόλογα με στόχο την σταδιακή επάνοδο της Κύπρου στις αγορές, όμως οι όροι της έκδοσης δεν είναι ευνοϊκοί για τους επενδυτές.  Το επιτόκιο θα έπρεπε να ήταν ψηλότερο για να ελκύσει επενδυτές οι οποίοι θα ήταν διατεθειμένοι να αναλάβουν τον κίνδυνο. Επιπλέον, η ρευστοποίηση του ομολόγου θα έπρεπε να γίνεται μέσω χρηματιστηρίου και όχι με προειδοποίηση ενός μηνός προς την κυβέρνηση, για να μην κινδυνεύει το κράτος από ξαφνικές και ανεπιθύμητες εκροές κεφαλαίων. Αν για παράδειγμα, το κράτος αντλήσει €400 εκατομμύρια από την έκδοση, και η κατάσταση της οικονομίας ή του τραπεζικού συστήματος επιδεινωθεί, τότε η πλειοψηφία των κατόχων των ομολόγων μπορεί να ζητήσουν να τα ρευστοποιήσουν, προκαλώντας προβλήματα ρευστότητας στην κυβέρνηση, διότι απλά η κυβέρνηση δεν θα έχει τα χρήματα.  Ο πλέον ενδεδειγμένος τρόπος για τη διαχείριση μιας τέτοιας κατάστασης είναι ο επενδυτής να μπορεί να πουλά το ομόλογο του μέσω του χρηματιστηρίου σε άλλους επενδυτές.  Με τον τρόπο αυτό η κυβέρνηση θα γνωρίζει ανά πάσα στιγμή το ύψος της απόδοσης του ομολόγου στην αγορά, και κατά συνέπεια το κόστος δανεισμού της.  Η απόδοση του ομολόγου θα λειτουργεί ως βαρόμετρο των εξελίξεων και θα είναι ένα σημαντικό εργαλείο για την κυβέρνηση ως προς την αξιολόγηση της κατάστασης, όπως ακριβώς συμβαίνει με τα δεκαετή ομόλογα της Κυπριακής Δημοκρατίας που είναι εισηγμένα σε διεθνή χρηματιστήρια και τα οποία σήμερα φέρουν απόδοση γύρω στο 5%-6%.  Το γεγονός ότι ο επενδυτής θα έχει τη δυνατότητα να ρευστοποιήσει τα ομόλογα του στην ονομαστική τους αξία, στρεβλώνει την αγορά και στέλλει λανθασμένα μηνύματα.  Με την πρώτο πρόβλημα που θα προκύψει, είτε πρόκειται για φήμες είτε πραγματικά γεγονότα, ο επενδυτής μπορεί θα προτιμήσει να ζητήσει τα χρήματα του πίσω.  Το άλλο θέμα της έκδοσης αφορά το ύψος της απόδοσης που θα απολαμβάνει ο επενδυτής, η οποία θα πρέπει να είναι ανάλογη του κινδύνου που αναλαμβάνει ο επενδυτής, τη στιγμή μάλιστα που ο επενδυτής έχει και άλλες επιλογές.  Γιατί δηλαδή, ένας επενδυτής να μην καταθέσει τα χρήματα του στην τράπεζα για ένα χρόνο, με επιτόκιο ελαφρώς χαμηλότερο από αυτό που προσφέρει το κυβερνητικό ομόλογο, γνωρίζοντας ότι οι πρώτες €100,000 είναι ασφαλισμένες.  Από ότι γνωρίζουμε, τα κυβερνητικά ομόλογα δεν είναι ασφαλισμένα και σε περίπτωση που η κυβέρνηση δεν μπορεί να πληρώσει, ο επενδυτής χάνει τα χρήματα του.  Με λίγα λόγια, ο επενδυτής που θα αγοράσει τα ομόλογα της κυβέρνησης γνωρίζει ότι έχουν κάποιο κίνδυνο, και ο μόνος τρόπος που θα αναλάβει αυτόν τον κίνδυνο, είναι να απολαμβάνει ψηλότερη απόδοση (ψηλότερο επιτόκιο).  Όμως, ο κίνδυνος χρεοκοπίας της κυβέρνησης μειώνεται κάθε χρόνο και η κυβέρνηση δεν χρειάζεται να προσφέρει κλιμακωτά ψηλότερο επιτόκιο στον επενδυτή.  Το πρόβλημα είναι τώρα και για τα επόμενα δύο χρόνια.  Αν η Κύπρος ολοκληρώσει το πρόγραμμα του μνημονίου με επιτυχία, τότε το επιτόκιο δανεισμού στις διεθνείς αγορές θα μειωθεί και πιο κάτω από το 4%.  Θα ήταν λοιπόν καλύτερα η κυβέρνηση να ξεκινήσει με επιτόκιο 5% για να διασφαλίσει την επιτυχία της έκδοσης.  Αν όλα πάνε καλά, η έκδοση του 2015 να φέρει επιτόκιο 4.5% και αυτή του 2016 να φέρει επιτόκιο 4%.  Θα κοστίσει λίγο περισσότερο στην κυβέρνηση αλλά το όφελος θα είναι πολλαπλάσιο.

Μάριος Μαυρίδης, οικονομολόγος, βουλευτής Κερύνειας