Σημαντικές μειώσεις καταγράφουν οι τιμές των ακινήτων σε όλες τις περιοχές της Κύπρου αντικατοπτρίζοντας τις αρνητικές εξελίξεις στην οικονομία.  Οι μειώσεις αυτές αναμένεται ότι θα συνεχιστούν και κατά το επόμενο έτος, προκαλώντας αρνητικές παρενέργειες στον τομέα των κατασκευών αλλά και στη διαχείριση των μη εξυπηρετούμενων δανείων στις τράπεζες και τα συνεργατικά, αφού τα πλείστα ακίνητα είναι υποθηκευμένα σε ψηλότερες τιμές.  Σύμφωνα με τις τελευταίες εκτιμήσεις του δείκτη τιμών του RoyalInstituteofCharteredSurveyors, οι τιμές των ακινήτων κατέγραψαν μειώσεις που φτάνουν το 20% σε σχέση με το προηγούμενο έτος.   Από το 2008 μέχρι σήμερα οι τιμές των ακινήτων υποχώρησαν περισσότερο από 40%.  Το μεγαλύτερο μέρος της πτώσης των τιμών δεν οφείλεται στην οικονομική και τραπεζική κρίση αλλά στην υπερβολική άνοδο που οι τιμές κατέγραψαν κατά την περίοδο 2003-2008.  Η πτώση που παρατηρείται σήμερα είναι απλά μια φυσιολογική εξέλιξη μετά τη φούσκα που δημιουργήθηκε λόγω της υπερβολικής ρευστότητας στις τράπεζες και λόγω της λανθασμένης φορολογικής διαχείρισης  των ακινήτων.  Τα ξένα κεφάλαια διπλασίασαν τις καταθέσεις στις κυπριακές τράπεζες και διοχετεύθηκαν στην κυπριακή οικονομία υπό τη μορφή δανεισμού για να χρηματοδοτήσουν κακές επενδύσεις, κυρίως σε ακίνητα.  Από τη μία οι τράπεζες και τα συνεργατικά διέθεταν απεριόριστο δανεισμό στους αγοραστές ακινήτων, προκαλώντας σημαντική αύξηση στη ζήτηση ακινήτων.  Από την άλλη, η πολιτεία φορολογούσε τις αγοραπωλησίες ακίνητης περιουσίας αντί την κατοχή ακίνητης ιδιοκτησίας, προκαλώντας μείωση στην προσφορά ακινήτων στην αγορά.  Αν η πολιτεία επέβαλε το φόρο ιδιοκτησίας που επιβάλει σήμερα στα ακίνητα, η προσφορά ακινήτων θα ήταν μεγαλύτερη και θα εξισορροπούσε την ζήτηση.  Επιπλέον, αν η Κεντρική Τράπεζα «τολμούσε» να μειώσει το ποσοστό χρηματοδότησης στις αγορές ακίνητης ιδιοκτησίας, η ζήτηση θα ήταν χαμηλότερη και δεν θα προκαλείτο η τεράστια φούσκα στις τιμές των ακινήτων.  Λόγω της άγνοιας όμως και της ανεπάρκειας των αρμοδίων, η φούσκα στις τιμές των ακινήτων όχι μόνο δημιουργήθηκε αλλά πήρε τέτοιες διαστάσεις όσο πουθενά αλλού στον πλανήτη.  Το 1999 η Κύπρος κατέγραψε παγκόσμιο ρεκόρ ανόδου των τιμών στο χρηματιστήριο και το 2007 κατέγραψε ρεκόρ ανόδου των τιμών στα ακίνητα.  Το θέμα όμως που απασχολεί όλο τον κόσμο σήμερα είναι το μέλλον της αγοράς των ακινήτων.  Γενικά, η μείωση των τιμών είναι μια θετική εξέλιξη για την οικονομία, διότι μειώνει το κόστος απόκτησης και ενοικίασης ακίνητης περιουσίας.  Το κόστος στέγασης, είτε πρόκειται για νοικοκυριά ή επιχειρήσεις, είναι σημαντικό και αποτελεί σημαντικό παράγοντας στο κόστος διαβίωσης ενός νοικοκυριού ή μιας επιχείρησης.  Χαμηλότερο κόστος στα ακίνητα θα προσελκύσει επίσης ξένες επενδύσεις, όπως για παράδειγμα αγορά εξοχικών από ξένους.  Δεκάδες χιλιάδες ξένοι και άλλοι Ευρωπαϊοι θα ήταν διατεθειμένοι να αγοράσουν εξοχικά στην Κύπρο σε χαμηλότερες τιμές.  Η πτώση των τιμών στα ακίνητα όμως ενδέχεται να προκαλέσει τεράστια προβλήματα στις τράπεζες και τα συνεργατικά καθώς και σε αυτούς που αγόρασαν ακίνητα με δάνεια.  Δεκάδες χιλιάδες ακίνητα είναι εγκλωβισμένα σε μη εξυπηρετούμενα δάνεια και κινδυνεύουν με εκποίηση.  Είναι για αυτό που χρειάζεται μια πολύ προσεκτική διαχείριση των μη εξυπηρετούμενων δανείων από τις τράπεζες και τα συνεργατικά.  Οι εκποιήσεις είναι αναπόφευκτες όμως ο τρόπος που θα γίνουν είναι το κλειδί για την επιβίωση του τραπεζικού συστήματος.   Χωρίς εκποιήσεις το τραπεζικό σύστημα θα κινδυνεύει να καταρρεύσει, το ίδιο όμως μπορεί να συμβεί και με μαζικές εκποιήσεις.  Πρέπει λοιπόν να βρεθεί η χρυσή τομή.

Μάριος Μαυρίδης, βουλευτής Κερύνειας