Για μια πραγματική μεταρρύθμιση τοπικής αυτοδιοίκησης

Ο καλύτερος τρόπος για την μεταρρύθμιση της τοπικής αυτοδιοίκησης είναι να αφεθούν οι τοπικές αρχές, δήμοι και κοινότητες, ελεύθερες να επιβάλουν τέλη και φορολογίες και να οδηγηθούν σταδιακά στην σε οικονομική και διοικητική αυτονομία.  Οι πιέσεις από τους δημότες, που θα πληρώνουν, θα αναγκάσει τους δήμους και κοινότητες να ξεκινήσουν συνεργασίες μεταξύ τους, και να είναι πολύ προσεκτικοί στη διαχείριση των οικονομικών τους, διότι θα λογοδοτούν στους πολίτες τους.  Το πρόβλημα δεν είναι τόσο ο αριθμός των δήμων όσο τα χρήματα που ξοδεύουν και πως τα ξοδεύουν.   Οι τοπικές αρχές είναι απαραίτητες σε μια κοινωνία διότι είναι κοντά στον πολίτη, αναλαμβάνουν έργα υποδομής και προσφέρουν βασικές υπηρεσίες στους πολίτες τους.  Αν οι τοπικές αρχές κάνουν καλή δουλειά οι πολίτες θα είναι ευχαριστημένοι, ιδιαίτερα αν το κόστος που θα πληρώνουν δεν θα είναι ψηλό.  Αν για παράδειγμα, μια τοπική αρχή έχει καλά σχολεία και νοσοκομεία, δρόμους και πεζοδρόμια, καθαριότητα και υγιεινή, χώρους πρασίνου και καλή διαχείριση του περιβάλλοντος, καλή αστυνόμευση κλπ, τότε ενδεχομένως οι τοπικοί άρχοντες να έχουν περισσότερες πιθανότητες να επανεκλεγούν στην εξουσία.  Σε αντίθεση περίπτωση, οι πολίτες θα «διώξουν» όλους αυτούς που ξοδεύουν τα χρήματα τους αλόγιστα και τους φορτώνουν με φορολογίες.  Αυτό το μοντέλο τοπικής αυτοδιοίκησης είναι κατά τη γνώμη μου το καλύτερο που υπάρχει, διότι ξεκινά από τον πολίτη και καταλήγει στον πολίτη.  Ο δημότης ή ο κάτοικος της κοινότητας έχει τον πρώτο και τελευταίο λόγο.  Δεν θα μπορεί πλέον καμία τοπική εξουσία να ξοδεύει τα χρήματα των φορολογουμένων χωρίς να λογοδοτεί, δεν θα μπορεί καμία τοπική εξουσία να λαμβάνει χορηγία από το κράτος ή να δανείζεται με εγγύηση του κράτους, για να κάνει τα «ωραία» της, και να φορτώνει τα χρέη στους επόμενους και οι επόμενοι στους επόμενους, με τελικούς αποδέκτες τους φορολογούμενους, εμάς, τα παιδιά μας και τα εγγόνια μας.  Όσες τοπικές κοινωνίες είναι νοικοκυρεμένες θα ελκύουν περισσότερο κόσμο με αποτέλεσμα να αυξάνεται η φορολογική βάση και η τοπική αρχή να εισπράττει περισσότερα χρήματα ή τα ίδια χρήματα με χαμηλότερους φορολογικούς συντελεστές και άλλες χρεώσεις.  Αντίθετα, οι τοπικές αρχές που δεν είναι νοικοκυρεμένες θα διώχνουν κόσμο με αποτέλεσμα αυτοί που θα μένουν θα πληρώνουν περισσότερα για να καλύψουν τον προϋπολογισμό της τοπικής αρχής.  Για να δουλέψει όμως ένα τέτοιο μοντέλο τοπικής αυτοδιοίκησης, θα πρέπει και οι πολίτες να ενδιαφέρονται, να ενημερώνονται και να αξιολογούν ορθά τους τοπικούς άρχοντες.  Ένα τέτοιο σύστημα προϋποθέτει βεβαίως διαφάνεια αλλά κυρίως ενεργούς πολίτες, οι οποίοι θα πιέζουν για διαφάνεια και υπευθυνότητα.  Για να είμαστε δίκαιοι, το Υπουργείο Εσωτερικών προώθησε στη βουλή νομοσχέδιο για την μεταρρύθμιση της τοπικής αυτοδιοίκησης, το οποίο βασικά αξιοποιεί τις οικονομίες κλίμακας σε κάποιες υπηρεσίες, με τη δημιουργία συμπλεγμάτων σε περιφερειακό και τοπικό επίπεδο.  Οι δήμοι και οι κοινότητες θα επωφεληθούν από αυτό το νομοσχέδιο διότι θα τους απαλλάξει από την προσφορά υπηρεσιών που κόστιζαν πάρα πολύ και επιβάρυναν τους προϋπολογισμούς τους.  Η μεταρρύθμιση που προωθείται σήμερα από την κυβέρνηση είναι μόνο η αρχή, για μια ουσιαστική και ολοκληρωμένη μεταρρύθμιση της τοπικής αυτοδιοίκησης.

Μάριος Μαυρίδης, οικονομολόγος, βουλευτής Κερύνειας