Οι οικονομικές προεκτάσεις της ανατίμησης του ελβετικού φράγκου*

Η απόφαση της Κεντρικής Τράπεζας της Ελβετίας να αφήσει την ισοτιμία του
φράγκου να καθορίζεται ελεύθερα από τις δυνάμεις της αγοράς, έχει φέρει τα
πάνω κάτω στις αγορές συναλλάγματος, στην αγορά δανείων σε ελβετικό φράγκο
αλλά και στην οικονομία της Ελβετίας γενικότερα.  Η Κεντρική Τράπεζα της
Ελβετίας φαίνεται ότι εγκαταλείπει την πολιτική σταθερής ισοτιμίας του
φράγκου με το ευρώ, στο 1.2 φράγκα ανά ευρώ,  που ακολουθούσε από το 2012,
όταν το ευρώ υποχωρούσε συνεχώς έναντι του ελβετικού φράγκου και των άλλων
νομισμάτων.   Βεβαίως, η Κεντρική Τράπεζα της Ελβετίας ανακοίνωσε ότι θα
παρεμβαίνει στην αγορά όποτε το κρίνει σκόπιμο, άρα το νόμισμα της δεν θα
είναι εντελώς ελεύθερο.  Η υποχώρηση του ευρώ και η αντίστοιχη ανατίμηση
του φράγκου, καθιστούσε την οικονομία της Ελβετίας λιγότερο ανταγωνιστική
έναντι των εταίρων της, αφού οι εξαγωγές της ήταν πιο ακριβές για τους
υπόλοιπους ευρωπαίους και οι εισαγωγές της φθηνότερες.   Επειδή όμως οι
ισοτιμίες των νομισμάτων καθορίζονται από τις δυνάμεις της αγοράς, η
Κεντρική Τράπεζα της Ελβετίας παρέμβαινε στην αγορά καθημερινά για να
εξισώσει την ποσότητα ζήτησης με την ποσότητα προσφοράς του φράγκου έναντι
του ευρώ.  Για παράδειγμα, αν κάποια μέρα, στην ισοτιμία 1.2 φράγκα ανά
ευρώ, η ποσότητα ζήτησης για φράγκα (από ευρώ) ήταν μεγαλύτερη από την
ποσότητα προσφορά φράγκων (για ευρώ), τότε θα δημιουργείτο πίεση ανατίμησης
του φράγκου έναντι του ευρώ.  Σε μια τέτοια περίπτωση η Κεντρική Τράπεζα
της Ελβετίας παρέμβαινε αυξάνοντας την πρόσφορά του φράγκου στην αγορά
(τύπωνε φράγκα και αγόραζε ευρώ), για να εξουδετερώσει την υπερβολική
ζήτηση του φράγκου και την ενδεχόμενη ανατίμηση του έναντι του ευρώ,
διατηρώντας το έτσι στην καθορισμένη ισοτιμία 1.2 φράγκα ανά ευρώ.  Σε
περίπτωση που μια άλλη μέρα, η ποσότητα ζήτησης για φράγκα ήταν χαμηλότερη
από την προσφορά, τότε η Κεντρική Τράπεζα ενεργούσε αντίστροφα (αγοράζοντας
φράγκα).  Η εκτύπωση φράγκων από την Κεντρική Τράπεζα της Ελβετίας και η
χρησιμοποίηση τους για αγορά ευρώ (για να διατηρήσει την ισοτιμία του 1.2
φράγκα ανά ευρώ) έχει δημιουργήσει τεράστια συναλλαγματικά αποθέματα σε
ευρώ ύψους €450 δισεκατομμυρίων, τα οποία κατέχει σήμερα η Κεντρική Τράπεζα
της Ελβετίας.  Σε περίπτωση που το ευρώ υποχωρήσει έναντι του ελβετικού
φράγκου, τότε η αξία αυτών των αποθεμάτων θα μειωθεί, βεβαίως το κέρδος
παραμένει τεράστιο.  Η απόφαση της Κεντρική Τράπεζας να αφήσει το φράγκο
ελεύθερο, έχει ήδη οδηγήσει σε ανατίμηση του κατά 30% μέσα σε μια μέρα.  Αν
η ανατίμηση του φράγκου παραμείνει ως έχει, τότε οι δόσεις που θα
καταβάλουν οι ευρωπαϊοι δανειοληπτες που είναι στη ζώνη του ευρώ, που έχουν
κάνει δάνεια σε φράγκα θα αυξηθούν.  Η αύξηση της δόσης είναι ανάλογο με το
επιτόκιο, το υπόλοιπο και τη διάρκεια του δανείου.  Οι δανειολήπτες που
είχαν δανειστεί σε φράγκα κατά την περίοδο 2006-2008, όταν το φράγκο ήταν
ισχυρό και άξιζε 1.6 φράγκα, υπέστησαν δεύτερο σημαντικό πλήγμα, αφού το
φράγκο ανατιμήθηκε 25% την πρώτη φορά (δηλαδή από 1.6 στα 1.2 φράγκα ανά
ευρώ) και άλλο 17% τη δεύτερη φορά (από 1.2 φράγκα στα 98 σεντ ανά ευρώ).
Βεβαίως θα πρέπει να σημειώσουμε ότι η ζημιά για τους δανειολήπτες είναι
μικρότερη αφού συνεχίζουν να επωφελούνται σε κάποιο βαθμό από το χαμηλό
επιτόκιο του φράγκου.

Μάριος Μαυρίδης, βουλευτής Επαρχίας Κερύνειας