Αναζητούνται βιώσιμες επενδύσεις

Είναι παράδοξο το γεγονός ότι οι τράπεζες δεν δανείζουν ενώ έχουν χρήματα.  Η αντίληψη ότι η οικονομία υποφέρει από έλλειψη ρευστότητας είναι διάχυτη, και όμως οι τράπεζες έχουν κάποια δισεκατομμύρια σε μετρητά.  Τόσο η Ελληνική Τράπεζα όσο και ο Συνεργατισμός έχουν εκατοντάδες εκατομμύρια ρευστά διαθέσιμα τα οποία θα ήθελαν να δανείσουν, ενώ η Τράπεζα Κύπρου έχει περιορισμένη ρευστότητα επειδή έχει να αποπληρώσει την έκτακτη ρευστότητα που έχει λάβει από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ).  Ως γνωστόν, η Τράπεζα οφείλει €11.2 δισεκατομμύρια προς την ΕΚΤ, €9 δις που έχει κληρονομήσει από τη Λαϊκή Τράπεζα και τα υπόλοιπα είναι δικά της.  Τα δάνεια αυτά χορηγήθηκαν από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα προς τις Κυπριακές τράπεζες, μέσω της Κεντρικής Τράπεζας της Κύπρου, για να αναπληρώσει καταθέσεις που έκαναν φτερά από το καλοκαίρι του 2011 μέχρι τον Μάρτιο του 2013, επειδή η τότε κυβέρνηση αρνείτο επίμονα να καταφύγει στον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Στήριξης.   Οι ξένοι καταθέτες ανησυχούσαν και απέσυραν τα χρήματα τους από τις Κυπριακές τράπεζες.  Όμως επειδή οι καταθέσεις τους είχαν ήδη γίνει δάνεια στην οικονομία, οι τράπεζες αναγκάστηκαν να δανειστούν τα χρήματα από την ΕΚΤ.  Σύμφωνα με τους όρους δανεισμού από την ΕΚΤ, η Τράπεζα Κύπρου θα πρέπει να διαθέτει οποιαδήποτε ρευστότητα κερδίζει από καταθέσεις, εκδόσεις μετοχών και ομολόγων, για αποπληρωμή του δανεισμού από την ΕΚΤ.  Γι’ αυτό και τα χρήματα που πήρε η Τράπεζα Κύπρου από τους Αμερικάνους επενδυτές θα πάνε κατ’ ευθείαν στην Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα.  Η Τράπεζα Κύπρου βεβαίως μπορεί να διατηρήσει κάποια ρευστότητα για να μπορεί να λειτουργεί ως τράπεζα.  Ρευστότητα όμως έχουν και οι μικρότερες τράπεζες που λειτουργούν στην Κύπρο, άλλωστε μας το λένε καθημερινά με διαφημίσεις, ιδιαίτερα η Eurobank και η Alpha Bank.   Άρα λοιπόν, το πρόβλημα δεν είναι κατά πόσο υπάρχουν χρήματα αλλά κατά πόσο τα χρήματα αυτά μπορούν να διοχετευθούν στην οικονομία.  Είναι φανερό ότι τα χρήματα αυτά δεν μετατρέπονται σε επενδύσεις για δύο κυρίως λόγους.  Πρώτον, οι τράπεζες δεν δανείζουν πλέον τόσο εύκολα όσο τα προηγούμενα χρόνια.  Ακόμα και αν το ήθελαν, δεν μπορούν να το κάνουν διότι είναι υποχρεωμένες να ακολουθούν πολύ αυστηρές πρακτικές δανειοδότησης από την Κεντρική Τράπεζα.  Δηλαδή έχουμε μετακινηθεί από το ένα άκρο στο άλλο.  Ο δεύτερος λόγος για τον οποίο δεν γίνονται νέα δάνεια και επενδύσεις είναι ότι η κατάσταση της οικονομίας δεν επιτρέπει αισιοδοξία για τους επίδοξους επενδυτές.  Ο σημαντικότερος λόγος που επηρεάζει μια επένδυση δεν είναι η ρευστότητα ούτε το επιτόκιο αλλά οι προοπτικές της.  Όταν μια επένδυση έχει προοπτική και αναμένεται ότι θα είναι κερδοφόρα τότε είναι πολύ πιθανόν να βρεθούν και τα χρήματα.  Είναι αυτές τις επενδύσεις που χρειάζεται η Κύπρος για να πετύχει την πολυπόθητη ανάκαμψη.  Για να επιτευχθεί ανάπτυξη θα πρέπει να επενδύσουμε σε τομείς που έχουν προοπτική, όμως είναι η υγεία, η τεχνική εκπαίδευση, οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας κλπ.

Μάριος Μαυρίδης , οικονομολόγος, βουλευτής Κερύνειας